Vụ kiện giữa Wolfoo Việt Nam và Peppa Pig Entertainment One đã có những bước tiến mới có lợi cho nhà sản xuất gốc Việt. Đây được xem là một tín hiệu tốt cho mọi nhà sáng tạo nội dung trên thế giới, có thể trở thành ví dụ điển hình cho các vụ David v. Goliath khi một bên yếu thế hơn chiến thắng trước các gã khổng lồ.
Vài nét về Sconnect và EO
Sconnect Việt Nam là doanh nghiệp có trụ sở tại Việt Nam, tập trung chủ yếu vào việc sản xuất các video, phim hoạt hình với chủ đề liên quan đến giáo dục, giải trí tại các nền tảng YouTube, Facebook, Tiktok trên thị trường Việt Nam và quốc tế.
Là đơn vị sản xuất phim hoạt hình mới được thành lập, tuy nhiên Sconnect đã giành được nhiều giải thưởng, thuộc top 10 công ty hàng đầu về sản xuất phim hoạt hình và kinh doanh trên nền tảng xã hội.
Từ năm 2018, Sconnect đã bắt đầu đăng tải các video phim hoạt hình xoay quanh nhân vật Wolfoo lên các kênh YouTube. Do nền tảng mạng xã hội Youtube có trả phí thông qua quảng cáo, Sconnect thu được một khoản lợi nhuận không nhỏ từ lượt xem video, trở thành một trong các nguồn tiền ổn định của công ty, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của công ty.
Đến thời điểm trước khi mâu thuẫn với EO nổ ra, Wolfoo đã có hơn 50 triệu người đăng ký qua nhiều kênh khác nhau thuộc sở hữu của Sconnect, đạt tổng cộng hơn 30 tỉ lượt xem. Vì lượng lớn người xem đăng ký, Sconnect đã nhận được 3 nút kim cương và hàng chục nút vàng, nút bạc của YouTube (dựa trên số lượt đăng ký cho một kênh).
Entertainment One Ltd., giao dịch với tên eOne, là một công ty giải trí đa quốc gia của Canada thuộc sở hữu của Mỹ. Có trụ sở tại Toronto, Ontario, công ty chủ yếu tham gia vào việc mua lại, phân phối và sản xuất phim và phim truyền hình dài tập. Công ty đã được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Luân Đôn trước khi được Hasbro mua lại vào ngày 30 tháng 12 năm 2019.
Vào ngày 30 tháng 9 năm 2015, eOne đã mua 70% cổ phần của hãng phim hoạt hình Anh Astley Baker Davies—nhà sản xuất loạt phim hoạt hình dành cho trẻ em Peppa Pig. Vào ngày 16 tháng 12 năm 2015, eOne, Steven Spielberg, Reliance Entertainment và Participant Media đã chính thức công bố một liên doanh có tên là Amblin Partners. eOne đóng vai trò là nhà đầu tư, trong khi phần lớn phim của hãng sẽ được phân phối bởi Universal Pictures.
Vào ngày 17 tháng 11 năm 2022, Hasbro, Inc. đã thông báo rằng đang bán một phần mảng kinh doanh phim và truyền hình của Entertainment One không hỗ trợ trực tiếp cho chiến lược Giải trí có thương hiệu Hasbro, bao gồm tất cả các tài sản không phải của Hasbro, từ phim và truyền hình có kịch bản và không có kịch bản, nhưng sẽ loại trừ tài sản dành cho trẻ em của công ty như Peppa Pig, vốn đã được hợp nhất dưới tên Hasbro.
Wolfoo Việt Nam v. Peppa Pig Entertainment One
Từ tháng 11 năm 2021, Entertainment One đã thông báo với YouTube rằng các sản phẩm phim hoạt hình Wolfoo là sản phẩm làm lại của phim hoạt hình Peppa Pig (mà EO là chủ sở hữu). Trước đó, Sconnect đã nộp đơn đăng ký quyền tác giả đối với “Hình thức thể hiện nhân vật hoạt hình Wolfoo” và đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả số 255/2012/QTG ngày 14 tháng 1 năm 2019.
Trước đó, tại Mỹ, Sconnect đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu đầu tiên cho nhãn hiệu “Wolfoo, hình” vào ngày 22 tháng 3 năm 2021. Ngày 6 tháng 1 năm 2021, Sconnect đã được cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả số 1-422-930 đối với nhóm tác phẩm chưa công bố, trong đó có hình ảnh nhân vật Wolfoo gắn liền với tên gọi Wolfoo.
Tính đến thời điểm đầu tháng 6 năm 2022, Sconnect đã và đang tiến hành các thủ tục để nộp đơn đăng ký nhãn hiệu “Wolfoo, hình” tại Liên minh Châu Âu (EU), Nga.
Tháng 8 năm 2022, Sconnect cho biết rằng họ đã nhận thức được việc EO nhận là chủ sở hữu của bộ nhân vật hoạt hình Wolfoo cùng nhiều video phim hoạt hình Wolfoo trên YouTube. Công ty sản xuất hoạt hình Việt Nam tìm hiểu ra rằng EO đã tiến hành ‘đánh gậy bản quyền’ đối với các video của Wolfoo, khiến các video của họ bị gỡ bỏ, gây nên thiệt hại nghiêm trọng.
Sconnect tố eOne (EO) tới Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội ngày 19 tháng 8 năm 2022 về việc thực hiện hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu theo điểm b, khoản 1 Điều 129 Luật sở hữu trí tuệ Việt Nam (phiên bản 2019). Theo đó, Sconnect Việt Nam – nguyên đơn đề nghị tòa xem xét đưa ra phán quyết buộc EO phải chấm dứt các hành vi vi phạm nhãn hiệu và công khai xin lỗi Sconnect trên 3 tờ báo quốc tế.
Tiếp đó, Sconnect tiếp tục gửi đơn khởi kiện eOne lên TAND TP Hà Nội vụ án thứ 2. Sconnect kiện eOne vì hành vi xâm hại quyền tác giả đối với tác phẩm điện ảnh phim hoạt hình, tác phẩm mỹ thuật ứng dụng Wolfoo; yêu cầu eOne chấm dứt hành vi xâm hại và bồi thường thiệt hại.
Nhận ra nhầm lẫn?
Ngày 24 tháng 1 năm 2022, eOne khởi kiện Sconnect Việt Nam ra Tòa án cấp cao tại London với cáo buộc: Sconnect vi phạm bản quyền bộ nhân vật Peppa Pig; Sử dụng phong cách nghệ thuật của phim hoạt hình Peppa Pig; Sử dụng các âm thanh đặc trưng của phim hoạt hình Peppa Pig; Cạnh tranh không lành mạnh: Gây nhầm lẫn rằng Wolfoo và Peppa Pig là cùng một chủ sở hữu tạo ra; Vi phạm nhãn hiệu Peppa Pig.
Ngày 14 tháng 6 năm 2022 (khoảng 2 tháng trước ngày Sconnect thực hiện các hành động pháp lý với EO theo đơn khởi kiện), Hội đồng chuyên gia văn hóa, nghệ thuật của Nga đã đưa ra kết luận “Bộ nhân vật Wolfoo là sự sáng tạo độc lập hoàn toàn và không phải là sản phẩm làm lại, phái sinh của Bộ nhân vật Peppa Pig” sau khi phân tích so sánh về bộ nhân vật Wolfoo và bộ nhân vật Peppa Pig của 2 bên.
Kết quả này khẳng định Wolfoo là sản phẩm sở hữu trí tuệ độc lập cả về mặt khoa học, kỹ thuật sáng tạo cho đến giá trị pháp lý.
Sau khi có kết luận của Hội đồng chuyên gia nghệ thuật Nga, ngày 7 tháng 7 năm 2022, eOne nộp đơn rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện tại Nga. Cùng ngày, Tòa án Moscow ra quyết định chấm dứt vụ kiện, đồng thời tuyên bố rằng tất cả các bên bao gồm cả eOne “không được phép khiếu nại, khiếu kiện rằng Wolfoo là sản phẩm làm lại của Peppa Pig”.
Hiện, vẫn không rõ việc rút đơn của eOne là sự thừa nhận rằng công ty đã sai lầm hay chỉ đơn giản là thực hiện theo yêu cầu của Tòa án. Hoặc, liệu sau đó EO có liên hệ với Sconnect để đạt được thỏa thuận bồi thường nào hay không. Tuy nhiên, dù có nhưng chắc chắn thỏa thuận đã không thành khi trong vài tháng sau khi EO rút đơn, Sconnect chính là bên đã nộp đơn khởi kiện EO tại nhiều tòa án, cả Việt Nam và quốc tế.
Sconnect Việt Nam đã nộp cùng lúc đơn kiện tại Toà án Nhân dân thành phố Hà Nội và Tòa án Moscow (Nga), khởi kiện hai doanh nghiệp có trụ sở tại London (Anh) là Entertainment One UK Limited và Astley Baker Davies Limited vì sử dụng trái phép nhãn hiệu, hình ảnh nhân vật hoạt hình Wolfoo,….
Do hành vi xâm phạm quyền tác giả đối với phim hoạt hình Wolfoo và bộ nhân vật Wolfoo của EO, Sconnect yêu cầu bồi thường thiệt hại khoảng 844.200 đô la Mỹ (tương đương với gần 20 tỉ đồng).
Ngoài ra, Sconnect cũng yêu cầu, đề nghị EO chấm dứt tất cả các hành vi xâm phạm quyền tác giả đối với bộ nhân vật hoạt hình Wolfoo, phim hoạt hình Wolfoo bao gồm cả hành vi đánh vi phạm bản quyền các phim hoạt hình Wolfoo trên YouTube thông qua hình thức gỡ bỏ, hạn chế,…, yêu cầu YouTube và EO khôi phục toàn bộ các video phim hoạt hình Wolfoo bị EO trên YouTube, cùng với các yêu cầu khác.
Phán quyết
Trong vụ tranh chấp bản quyền giữa hai nhân vật phim hoạt hình Wolfoo và Peppa Pig tại Liên bang Nga, Toà án thành phố Moscow mới đây đã ra phán quyết yêu cầu Entertainment One UK Limited phải bồi thường cho Sconnect Việt Nam số tiền 240.000 RUB (khoảng 80 triệu đồng).
Cụ thể, sau khi xét xử trong 3 phiên, Tòa án ra quyết định thu khoản tiền bồi thường từ nguyên đơn là eOne và trả lại cho bị đơn là Sconnect số tiền 240.000 RUB. Được biết, đây là số tiền bồi thường cho một phần chi phí pháp lý mà Sconnect phải bỏ ra để tham gia vụ kiện do eOne đệ đơn lên Tòa án Moscow vào tháng 1 năm 2022.
Theo đó, đây không phải khoản tiền bồi thường mà Sconnect nhận được cho yêu cầu khởi kiện của mình hồi cuối năm 2022. Thực tế, đây là khoản tiền bồi thường cho chi phí pháp lý phát sinh của Sconnect Việt Nam khi phải tham gia bào chữa cho bản thân trong vụ kiện do EO khởi kiện (EO là nguyên đơn) đầu năm 2022 với kết luận hồi tháng 7 rằng Wolfoo – Sconnect không phải tác phẩm đạo nhái hay bên xâm phạm bản quyền. Sconnect với vai trò là bị đơn là bên thắng kiện trong vụ kiện đó, được bồi thường chi phí pháp lý.
Còn về các vụ kiện sau đó với Sconnect là nguyên đơn thì hiện tại vẫn không có cập nhật gì thêm. Xem xét dưới góc độ khách quan thì kết luận của vụ kiện EO v. Sconnect hồi tháng 1 năm 2022 cũng không thể khẳng định rằng phía Việt Nam sẽ là bên thắng kiện trong các vụ kiện sau.
Bởi lẽ bản chất của phán quyết của Tòa án Nga chỉ cho ra kết luận rằng Wolfoo không phải tác phẩm xâm phạm, đạo nhái sản phẩm Peppa Pig vốn dưới góc nhìn của công chúng là điều có tỉ lệ xảy ra cao hơn. Tuy nhiên, kết luận này sẽ không ảnh hưởng đến kết quả của một số yêu cầu, lập luận của Sconnect như việc tố Peppa Pig mới chính là sản phẩm đạo nhái Wolfoo, điều mà rất khó có thể xảy ra hoặc chứng minh, kể cả đối với những phiên bản mới ra mắt trong cùng thời kì giữa 2 bên.
Tiếp tục theo dõi VLIP để cập nhật thêm thông tin về vụ việc.
