Dự đoán ung thư sớm và đáp ứng điều trị là một vấn đề cốt yếu trong điều trị cá nhân hóa cho bệnh nhân ung thư. Các nhà nghiên cứu đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào phát hiện sớm ung thư có thể chẩn đoán chính xác, cải thiện quá trình ra quyết định lâm sàng và dẫn đến cách mạng hóa tương lai của chẩn đoán và điều trị.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong số các bệnh ung thư thì ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới với khoảng 1,8 triệu ca tử vong vào năm 2020. Do ung thư là bệnh tiến triển theo thời gian, chẩn đoán càng muộn, cơ hội chữa trị càng thấp, chương trình AI mới có tiềm năng cứu sống nhiều sinh mạng. Những bệnh nhân ung thư phổi thường xuyên bị phát hiện ở giai đoạn cuối, khi các phương pháp điều trị ít có tác dụng nhất. Đó là lý do giới nghiên cứu kỳ vọng AI sẽ giúp chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh sớm hơn trong quá trình sàng lọc.
Trí tuệ nhân tạo (AI) là gì?
Trí tuệ nhân tạo (AI) đề cập đến việc mô phỏng trí thông minh của con người trong các máy móc được lập trình để chuyển đổi dữ liệu đầu vào thô thành các hành động ra quyết định, giống như con người. Các chương trình AI được thiết kế để đưa ra quyết định, thường sử dụng các chương trình học sâu và máy tính hướng dẫn để phân tích và xử lý dữ liệu thô để đưa ra quyết định lâm sàng nhằm điều trị hiệu quả. AI đã và đang thay đổi hầu hết các lĩnh vực trong lĩnh vực y tế bằng cách tích hợp với các công nghệ mới đang phát triển.
Tiến bộ của công nghệ AI dẫn đến sự tiến bộ của các lĩnh vực chẩn đoán ung thư
Sự đổi mới của AI có khả năng ảnh hưởng đến một số thông số của liệu pháp điều trị ung thư. Chúng bao gồm dự đoán, sàng lọc, phân tích và giải thích các tập dữ liệu khổng lồ, giải mã dữ liệu hình ảnh khối u, phát hiện thuốc và xác nhận thuốc trong môi trường lâm sàng. Việc sàng lọc các mục tiêu khối u ở cả quần thể khỏe mạnh và có nguy cơ cao mang lại cơ hội phát hiện ung thư sớm và cải thiện cơ hội phục hồi để điều trị và chữa khỏi.
Vừa qua, nghiên cứu mới sử dụng AI hỗ trợ chẩn đoán do Benoît Audelan ở đội dự án Epione tại Viện nghiên cứu công nghệ và khoa học kỹ thuật số quốc gia Pháp (Inrea) tại Đại học Côte d’Azur, công bố tại Hội nghị quốc tế của Hiệp hội Hô hấp châu Âu. Audelan cộng tác nghiên cứu với đồng nghiệp trong trường đại học và Therpixel, công ty phần mềm AI cùng Bệnh viện Đại học Nice.
Các nhà nghiên cứu phát triển chương trình AI dựa trên ảnh CT của 888 bệnh nhân có khối u phát triển đáng ngờ do bác sĩ X-quang sàng lọc. Sau đó, họ kiểm tra chương trình AI trên 1.179 bệnh nhân tham gia thử nghiệm sàng lọc ung thư phổi với thời gian theo dõi là 3 năm. 177 bệnh nhân trong nhóm này được chẩn đoán mắc ung thư phổi thông qua xét nghiệm sinh thiết sau lần chụp cắt lớp cuối cùng.
Kết quả là chương trình AI phát hiện khối u ác tính ở 172 trong số 177 bệnh nhân. Tỷ lệ chẩn đoán hiệu quả ca bệnh ung thư lên tới 97%. 5 trường hợp bị sót bao gồm khối u nằm gần giữa ngực, vị trí khó nhất để phân biệt giữa khối u và các cơ quan khỏe mạnh khác trong cơ thể.
Trí tuệ nhân tạo giúp phát hiện sớm ung thư
Ngoài ung thư phổi, trí tuệ nhân tạo cũng giúp phát hiện ung thư tế bào vảy giai đoạn sớm. Sau nhiều năm nghiên cứu và thực hành, công nghệ chẩn đoán nội soi tiêu hóa trên hiện nay đã có những bước tiến đáng kể. Về phương pháp chẩn đoán, hình ảnh ánh sáng trắng thông thường đơn lẻ ban đầu (WLI) đã dần phát triển thành nhiều công nghệ khác nhau như nội soi sắc tố, nội soi laser đồng tiêu (CLE), nhuộm điện tử, nội soi phóng đại và hình ảnh tự phát huỳnh quang (AFI ) nội soi.
Hiện nay, NBI, tia laser xanh, vv đã được sử dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng, nhưng các ứng dụng lâm sàng như CLE và AFI không phổ biến.
