Hãy thử tưởng tượng việc sử dụng một chiếc máy tính mà không có chuột xem? Tôi đảm bảo bạn sẽ phát ớn việc phải ngồi gõ từng câu lệnh lặp đi lặp lại trên chiếc máy tính để nó nó thể hiểu bạn đang muốn gì. Là một công cụ nhỏ bé, nhưng chuột máy tính lại khó có thể thay thế được. Nó là một sự cách tân trong mảng phát triển giao diện người dùng (GUI – Graphic User Interface).
Những giai đoạn đầu tiên
Theo như lịch sử ghi lại, con chuột máy tính được tạo ra lần đầu tiên vào năm 1946. Thiết bị này được đăng ký bằng sáng chế vào năm 1947, nhằm mục đích di chuyển hệ thống radar định vị vị trí của các máy bay. Tuy nhiên bằng sáng chế này lại được liệt vào bí mật quân sự, không được sử dụng đại trà.
Từ đó cho tới năm 1972, rất nhiều thiết bị chuột định vị được tạo ra. Cơ chế hoạt động chủ yếu là: sử dụng một con lăn và các bộ định vị tọa độ di chuyển X và Y, từ đó thực thi hành động của con trỏ trên màn hình. Song tất cả chúng được tạo ra phục vụ mục đích quân sự, thay vì sử dụng đại trà.
Tiền đề chuột máy tính hiện đại
Năm 1963, Douglas Engelbart nảy sinh một ý tưởng “nâng cao” trải nghiệm sử dụng của chiếc máy tính. Và ông bắt tay vào nghiên cứu vấn đề này. Nghiên cứu được hoàn thành vào năm 1964, với sự trợ giúp của Bill English. Do thiết kế này có phần “bẹp đầu phồng đuôi”, giống với tạo hình con chuột, nên hai nhà nghiên cứu đặt cho nó là “chuột”. Sáng chế này được coi là một sáng chế đi trước thời đại.
Trên thực tế, hầu hết các đơn vị “chuột” này đều hoạt động theo cơ chế của Trackball. Năm 1973, Xerox Alto là chiếc máy đầu tiên dành cho cá nhân mà có bao gồm một con chuột. Không lâu sau, hàng loạt các máy tính khác cũng ra đời với sự phổ cập hóa “loài chuột” này. Thế nhưng hầu hết các hệ điều hành thời bấy giờ lại vẫn sử dụng các câu lệnh để điều khiển máy tính, cho nên “chú chuột nhỏ” vẫn chưa thực sự đem lại tiện ích đáng giá cho người mua.
Sự ra đời của Macintosh 128K
Sự ra đời của Macintosh 128K là một mốc quan trọng với chuột máy tính. Macintosh 128K này có giao diện sử dụng nhiều cửa sổ ứng dụng. Qua đó, người dùng có thể sử dụng giao diện người dùng bằng hình ảnh, thay vì các dòng lệnh. Nhờ vậy, mà việc điều khiển chiếc máy tính, đóng mở ứng dụng và các thao tác khác sẽ được thực tiện một cách đơn giản hơn rất nhiều với chuột máy tính.
Microsoft mau chóng chới lấy thời cơ. Microsoft thiết kế cho hệ điều hành tiếp theo được tích hợp các tính năng của chuột, Windows. Trước đó, Microsoft chỉ có hệ điều hành “MS-DOS” sử dụng câu lệnh chữ. Bên cạnh đó, hãng này cũng bắt tay vào việc sản xuất chuột máy tính, điều mà sau này phân ra nhánh sản xuất phần cứng của hãng.
Logitech công bố mẫu chuột P4, sử dụng đền hồng ngoại để định vì thay vì sử dụng con lăn cũ kĩ. Điều này loại bỏ rủi ro bị lỗi bộ định vị và thất lạc nếu không bảo quản kỹ.
Lời cuối
Có một câu chuyện vui rằng, khi Douglas Engelbart lên ý tưởng cho hình dáng của con chuột, một con chuột khác đã rơi trúng đầu của ông. Nhận thấy hình dáng này có thể đáp ứng được yêu cầu đề ra, Douglas đã làm một con chuột dựa trên hình dáng đó.
Tuy là một bộ phận tương đối “mới” so với các thiết bị phần cứng của máy tính, song chuột vi tính đã trở thành một trong các sáng chế quan trọng nhất trong mảng tối ưu hóa trải nghiệm của người dùng.
