Trong hội thảo “Khởi nghiệp nông nghiệp: Điều kiện cần và đủ trong thời bình thường mới”, các chuyên gia và diễn giả đều nhấn mạnh việc đăng ký bằng sáng chế, đăng ký sở hữu trí tuệ là hết sức quan trọng, tuy nhiên, đây cũng là việc nhiều startup chưa để tâm. Trong thời đại ngày nay, việc đăng ký bằng sáng chế, đăng ký sở hữu trí tuệ rất quan trọng, tuy nhiên, đây cũng là việc nhiều startup chưa để tâm dẫn đến việc bị mất thương hiệu.
Mới đây, các chuyên gia đã có cơ hội cùng bàn về vấn đề sở hữu trí tuệ trong khởi nghiệp trong hội thảo “Khởi nghiệp nông nghiệp: điều kiện cần và đủ trong thời bình thường mới”, đa số các chuyên gia cho rằng người trẻ khởi nghiệp đang đi đúng hướng nhưng chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc đăng ký bằng sáng chế và sở hữu trí tuệ.
Ông Nguyễn Lâm Viên, CEO CTCP Vinamit nhấn mạnh tư duy mới vẫn là cái quan trọng nhất để doanh nghiệp vững tin hơn trên con đường mình đi. Ông cho biết đến đầu năm 2022, Mỹ có hơn 600.000 bằng độc quyền sáng chế, mà đại đa số trong top 10 bằng sáng chế đều liên quan sinh học. Đây là xu hướng mà những dự án khởi nghiệp nông nghiệp của Việt Nam đều có thể đăng ký, nhưng thực tế các bạn trẻ lại thiếu người dẫn dắt.
Việc lấy bằng sáng chế quá khó và chậm tại Việt Nam, tuy nhiên nếu lấy ở nước ngoài người trẻ không đủ điều kiện. Vì vậy, ông Viên cho rằng cơ quan liên quan cần hỗ trợ việc thẩm duyệt bằng sáng chế sớm hơn, nhanh hơn nếu không sẽ rất tai hại.
CEO Vinamit lý giải, hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đang giải quyết chấp nhận cho các bằng sáng chế nước ngoài vào Việt Nam rất nhiều.Nếu các doanh nghiệp nước ngoài lấy được tất cả bằng sáng chế, nhất là liên quan đến thực phẩm, thực phẩm chế biến, những công thức… mà bạn trẻ khởi nghiệp đang làm thì khi chúng ta đưa sản phẩm ra thị trường có khả năng họ yêu cầu phải đóng tiền bằng sáng chế mới được bán sản phẩm.
Nhận định rằng nhiều startup đang đi đúng hướng nhưng ông Viên vẫn lưu ý các startup về bằng sáng chế (patent) cùng việc đăng ký sở hữu trí tuệ. CEO Vinamit nhấn mạnh rằng: “các bạn cần phải biết rằng không phải chúng ta có công nghệ tốt, có sản phẩm tốt là xong. Các bạn có nghĩ là một ngày nào đó có người đến nói rằng các bạn đang vi phạm sở hữu trí tuệ, sở hữu công nghiệp của họ không? Đó chính là vấn đề đăng ký bằng sáng chế, bằng sở hữu trí tuệ mà tôi muốn nói đến.”Ông Viên nói thêm: “Chúng ta sáng tạo quá tốt va có tài nguyên bản đia quý giá. Các bạn trẻ khởi nghiệp trong nông nghiệp yên tâm là đang đi đúng hướng, thế giới đang rất cần, chỉ chưa biết khi nào sẽ bùng nổ mà thôi”.
Nhiều startup chỉ quan tâm đến gọi vốn mà quên đi vấn đề sở hữu trí tuệ
Theo như TS. Đàm Sao Mai, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghiệp TP. HCM, các doanh nghiệp cần xác định quyền sở hữu để tránh việc tranh chấp liên quan tới tài sản trí tuệ, tránh bị tổn thương khi sớm phải đương đầu với các vấn đề vi phạm pháp luật, tranh chấp, kiện tụng.
TS. Đàm Sao Mai cho biết, tuy phong trào khởi nghiệp nông nghiệp ở Việt Nam hiện nay phát triển mạnh, nhiều doanh nghiệp trẻ đã gặt hái thành công nhưng một vấn đề đặt ra là nhiều startup chỉ quan tâm đến phát triển sản phẩm, gọi vốn đầu tư, bán hàng mà quên đi vấn đề sở hữu trí tuệ, bảo hộ thương hiệu vốn là quyền pháp lý rất quan trọng
TS. Đàm Sao Mai nhấn mạnh để ra được sản phẩm mất rất nhiều thời gian công sức, nhưng vài ngày sau lại có người “cướp mất” công nghệ mình tạo ra, đó chính là vấn đề sở hữu trí tuệ. TS. Đàm Sao Mai chia sẻ thêm, Cục Sở hữu Trí tuệ luôn ưu tiên cho Việt Nam, nhưng vấn đề là quá nhiều hồ sơ nên quá trình khá chậm. Tuy nhiên, việc đăng ký không quá khó mà vấn đề là cách viết hồ sơ đăng ký cho đúng chuẩn.
Theo Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ hỗ trợ Phát triển Thanh niên, Bà Nguyễn Cẩm Chi khẳng định rằng trong trường hợp các bạn khởi nghiệp muốn gọi vốn, thì câu hỏi đầu tiên là tại sao phải đổ tiền vào đây? Khi đó mình phải đưa tài sản của mình ra, đó là tài sản vô hình và là sáng tạo của mình. Làm sao để ghi nhận tài sản vô hình trong báo cáo tài chính, vì không biết từ đầu để đăng ký tác quyền, đăng ký sở hữu trí tuệ.
Bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp HVNCLC, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh & Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) cho biết, với kinh nghiệm hỗ trợ xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp HVNCLC, BSA nhận thấy các bạn thanh niên với kiến thức học được từ giảng đường hay từ thực tiễn đều khởi nghiệp với tinh thần chọn “tài nguyên bản địa”, biến sản vật của quê hương thành các sản phẩm hữu ích, và ngon lành đi khắp nơi. Đồng thời cũng nhận thấy những “lỗ hổng” trong sản xuất kinh doanh của các bạn, từ đó đã hình thành chương trình hỗ trợ, cung cấp kiến thức quản trị điều hành cho đến hoàn thiện sản phẩm lẫn kinh nghiệm cọ xát trên thương trường qua các hoạt động hội chợ, kết nối.
Như vậy, việc đăng ký bằng sáng chế và sở hữu trí tuệ cũng có vai trò quan trọng tương đương với phát triển sản phẩm, thị trường. Do vậy, các doanh nghiệp khởi nghiệp cần vá lỗ hổng này để bảo vệ thương hiệu, chất xám của chính mình và đưa nông sản Việt Nam ra thế giới.
