Michael Jackson – một biểu tượng của ngành âm nhạc thế giới từ lâu đã qua đời nhưng những bản nhạc, những điệu nhảy của anh thì vẫn mãi tồn tại theo năm tháng. Những bản nhạc như Smooth Criminal, Beat it, Thriller,… sẽ được bảo hộ theo luật bản quyền của Hoa Kỳ cũng như các công ước, hiệp ước về bản quyền như Công ước Berne. Tuy nhiên, liệu góc đứng 45 độ của chàng nghệ sĩ này có được bảo hộ bản quyền như đối với các bài hát trên?

Vài nét về Michael Jackson

Michael Joseph Jackson sinh ngày 29 tháng 8 năm 1958, mất ngày 25 tháng 6 năm 2009. MJ là một nam ca sĩ, nhạc sĩ và vũ công người Mỹ.

Với biệt danh “Ông hoàng nhạc pop”, ông được coi là một trong những nhân vật văn hóa quan trọng nhất thế kỷ 20. Trong suốt sự nghiệp trải dài hơn bốn thập kỷ, những đóng góp của ông cho âm nhạc, khiêu vũ và thời trang, cùng với biến động đời tư scandal, đã đưa ông trở thành một nhân vật toàn cầu trong nền văn hóa đại chúng.

Jackson đã ảnh hưởng đến các nghệ sĩ thuộc nhiều dòng nhạc khác nhau. Ngoài âm nhạc, ông còn phổ biến nhiều điệu nhảy phức tạp như moonwalk và robot cho thế giới, tạo nên một hệ tư tưởng mới hoàn toàn cho ngành âm nhạc, điện ảnh, biểu diễn nghệ thuật.

Ông là nghệ sĩ âm nhạc được nhận nhiều giải thưởng nhất trong lịch sử.

Đăng ký bản quyền cho moonwalk và thế đứng 45 độ

Về vấn đề đăng ký bản quyền đối với thế đứng 45 độ, một trong những dấu ấn đặc trưng của MJ, lại là một câu chuyện khác so với những bài hát của ông.

Moonwalk là thế nhảy đi lùi được sáng tạo nên bởi Michael Jackson năm 1983. Từ đó đến nay, thế nhảy này đã trở thành bước nhảy nổi tiếng nhất trên thế giới. Động tác nghiêng 45 độ đặc biệt của ông được thể hiện trong ca khúc Smooth Criminal nổi tiếng năm 1987 và đã được MJ thể hiện lại nhiều lần trong các buổi trình diễn sống.

Moonwalk cũng như thế đứng 45 độ đó đều không được đăng ký bản quyền.

Bởi lẽ Moonwalk chỉ là một động tác khiêu vũ, không phải là một vũ đạo. Thế nhảy 45 độ càng đơn giản hơn. Tuy nó đặc biệt nhưng về bản chất cũng chỉ là một cách nghiêng mình 45 độ, không có yếu tố vũ đạo kì công trong một không gian, hoàn cảnh nhất định với sự phối hợp nhịp nhàng của một hoặc các vũ công nào cả.

Mặc dù moonwalk được liên kết chặt chẽ và phổ biến bởi Michael Jackson, nó được coi là một bước nhảy xã hội hoặc một thói quen đơn giản và qua đó, USPTO không thể cấp, duyệt đăng ký bản quyền cho động tác đó.

Về góc đứng 45 độ, tuy rằng ai cũng có thể trình diễn và thu lợi từ nó nhưng Michael Jackson thực ra đã đăng ký sáng chế cho đôi giày cho phép động tác đó có thể khả thi.

Sáng chế Anti-gravity footwear. Ảnh: BBC

Đôi giày chống trọng lực, hay chính xác là phương pháp tạo ra ảo ảnh chống trọng lực, đã được MJ đăng ký sáng chế vào ngày 29 tháng 6 năm 1992. Đến ngày 29 tháng 6 năm 2012, bằng sáng chế này đã hết hạn và qua đó bất kì ai cũng có thể áp dụng công nghệ này vào các màn trình diễn với mục đích thương mại của mình.

Tuy nhiên, việc họ sẽ thành công như thế nào sau 30 năm so với một thần tượng, ông hoàng nhạc pop là điều mà khó thể nói trước.

Ngoài ra, trong thời hạn 20 năm khi mà sáng chế trên được bảo hộ, các nghệ sĩ trình diễn góc đứng 45 độ cũng là được phép nếu họ không áp dụng công nghệ của MJ.