Điện thoại gập từng là một trong những mẫu điện thoại hot nhất trong những năm cuối thể kỷ XX-thế kỷ XIX. Dạo gần đây, điện thoại gập lại một lần nữa quay lại thị trường; có kết hợp với tính năng của điện thoại thông minh. Liệu mẫu điện thoại gập có thể trở lại và phát triển trong tương lai?
Lịch sử phát triển điện thoại gập
Điện thoại gập (Clamshell hoặc Flip Phone) là một mẫu điện thoại thiết kế tương đối đặc biệt. Điện thoại này thường được chia làm hai phần: Phần bàn phím và phần màn hình; hai phần được liên kết với nhu thông qua một bản lề. Khi không sử dụng, người dùng có thể dễ dàng gập điện thoại lại và bỏ vào túi. Không phải tự nhiên mà thiết kế này được gọi là vỏ sò (clamshell); vốn dĩ khi gập lại, bộ phận bàn phím và màn hình có thể được bảo vệ khỏi các đồ vật khác trong túi. Hơn nữa, việc gập lại cũng vô hình chung tiết kiệm diện tích hơn cho người dùng; khi gập lại, điện thoại gập sẽ nằm gọn trong lòng bàn tay của người sử dụng.
Phát triển ban đầu
Tuy mẫu “clamshell” đầu tiên được phát triển vào đầu những năm 1980, ý tưởng về loại điện thoại gập đã xuất phát trong một cuốn tiểu thuyết viễn tưởng vào năm 1928. Cụ thể tiểu thuyết gia Phillip Francis Nowlan và cuốn tiểu thuyết “Armageddon 2419 A.D” của ông đã miêu tả một loại điện thoại gập. Trích nguyên văn: “Alan lấy một thiết bị nhỏ từ túi bên hông của cô, cỡ 6 inch vuông, và đưa cho Wilma. Như tôi quan sát, thiết bị này chẳng có một bộ phận để nghe. Wilma chỉ việc mở nắp của thiêt bị về sau, như thể đang giở một cuốn sách, và bắt đầu nói. Giọng nói phát ra từ thiết bị nghe rõ như giọng của cô ấy vậy.”
Thiết bị “clamshell” đầu tiên là máy tính xách tay mà ta biết ngày nay; thiết kế đó hầu như vẫn không hề thay đổi gì cho đến tận bây giờ. Nhiều người sẽ thắc mắc tại sao lại là laptop đầu tiên? Câu hỏi này cần xét tính đa dụng của hai thiết bị.
Laptop bản thân là một chiếc “máy tính thu nhỏ”, có khả năng tương đương với một chiếc máy tính; trong khi điện thoại lại chưa thể. Laptop có thể soạn mail, đánh máy, kế toán, tính toán, liên lạc với đối tác nhanh hơn và tiện hơn nhiều lần so với điện thoại; việc duy nhất điện thoại bấy giờ hơn là gọi điện. Một lý do khác là thị phần người dùng. Những người sở hữu điện thoại và máy tính cá nhân thời đó đa số là các nhân viên văn phòng; họ cần tối ưu công việc trước rồi mới đến phương tiện liên lạc.
Phát triển mảng điện thoại di động
Chiếc điện thoại gập đầu tiên được ra mắt vào năm 1996, dưới cái tên Motorola StarTAC. Nhỏ gọn và tiện lợp hơn, StarTAC mau chóng được nhiều người ưa chuộng trên khắp thế giới. Vài năm sau đó, Motorola vẫn còn ra mắt những mẫu điện thoại gập cải tiến và có nhiều chức năn hơn. Song hãng không thể nào sống lại hào quang mà StarTAX từng tạo lập.
Về Việt Nam, nhiều người dùng sẽ quen với những mẫu điện thoại gập kinh điển của Nokia, Samsung, Sanyo,… Thời điểm 2000-2007 là thời điểm những mẫu điện thoại vật lý rẻ và phổ biến hơn; điện thoại gập vẫn là một trong những hàng điện thoại “cao cấp” ở Việt Nam. Những mẫu điện thoại gập mới ra mắt như Nokia N93 vẫn mang lại cho người dùng một cảm giác thời thượng, quyền quý.
Sự can thiệp, nổi tiếng của Smartphone
Sự ra mắt của Apple iPhone vào năm 2007 đã làm suy sụp dòng điện thoại vật lý nhiều hãng. Apple đã đặt ra một chuẩn mới cho điện thoại thông minh; nhiều tính năng, gọn nhẹ, pin bền bỉ, iPhone vô hình chung làm cho những dòng điện thoại cơ thông thường trở nên lỗi thời. Điện thoại gập cũng không phải ngoại lệ. Bị đặt vào tình huống của những kẻ “hấp hối”, mẫu này phải bứt phá, hoặc bị loại khỏi cuộc chơi.
Trụ lại đến khoảng cuối năm 2010, điện thoại gập cuối cùng cũng bị loại khỏi thị trường. Chúng thất thế trước điện thoại thông minh. Nokia, Samsung, Motorola lần lượt nhảy thuyền qua sản xuất smartphone, miếng bánh béo bở của thị trường. Giai đoạn đầu smartphone này, nhà sản xuất nào cũng muốn bắt chước Apple iPhone.
Màn hình gập, comeback?
Ngạc nhiên thay, xu thế màn hình gập đang có dấu hiệu trở lại trong thời gian gần đây. Tuy không phải một thiết kế quá đột phá, smartphone gập lại có giá cao, được nhiều người hưởng ứng. Từ năm 2019 đến giờ đã có những mấu điện thoại Samsung Galaxy Z Flip, Motorola Razr, Huawei Matte X,… trình làng, có giá bán tương đối cao. Hiện tại Apple cũng đã có những bằng đăng ký sáng chế liên quan đến màn hình điện thoại gập. Hãng cũng đã tạo ra các phiên bản thử nghiệm tại một cơ sở sản xuất tại Trung Quốc.
Điểm cộng của những dòng sản phẩm này là người dùng có thể trải nghiệp được màn hình cảm ứng cao hơn; đồng thời tiết kiệm được không gian khi cất vào trong túi. Và hiện tại mới chỉ có vậy.
Trong khi đấy, nhước điểm trong thiết kế của những loại máy này lại khá rõ rệt. Chiếc Samsung Galaxy Fold và Razr ghi nhận tương đôi nhiều lỗi hiển thị màn hình. Đồng thời, để phục vụ cho thiết kế gập, chiếc màn hình sẽ phải “hi sinh” bớt độ bền cứng; như vậy màn hình mới có thể bẻ cong dễ dàng mà không bị vỡ. Tuy nhiên việc này vô tình làm giảm độ bền của màn hình các thiết bị smartphone gập. Cuối cùng, màn hình hiển thị bị một vết lằn tương đối dễ phát hiện. Vết lằn này là hệ quả của việc gập máy ra vào liên tục. Vết lằn khá dễ phát hiện, gây cho sự ức chế đối với người dùng.
Liệu có tương lai thiết kế “clamshell” lại trở lại?
Câu trả lời là có. Phải công nhận một điều rằng từ lúc Apple iPhone đầu tiên ra đời, điện thoại thông minh đã hoàn thiện rất nhiều. Các hậu bản mà ta trải nghiệm sau này gần như không có quá nhiều khác biệt so với người tiền nhiệm; trong khi đó đổi mới và sáng tạo là một trong những yếu tố tiên quyết để có thể bán đi sản phẩm mới cho khách hàng. Đó là một lý do mà nhiều hãng chọn quay lại với thiết kế điện thoại gập này để khơi gợi lại một thời huy hoàng của nó.
Tuy smartphone clamshell vẫn còn có nhiều khuyết điểm, nhưng công nghệ vẫn luôn phát triển không ngừng. Chắc chắn rằng một ngày công nghệ sẽ đủ phát triển để hoàn thiện mẫu điện thoại “vừa cũ vừa mới này”.
-Iron Castle-
