Bản hit 8 năm trước của Uyên Linh – ‘Chờ người nơi ấy’ hiện đang rơi vào rắc rối khi bất ngờ bị tố đạo ca khúc “Phi Hành Gia” cực viral của 1 thí sinh Rap Việt. Vậy thực hư là như nào?
Một bản rap đang cực viral quãng thời gian gần đây – Phi Hành Gia đang nhận được nhiều sự quan tâm của các fan nhạc rap. Bản rap này quy tụ nhiều tên tuổi rapper như Renja, Slow T, Kain, Sugar Cane và nhất là Lil Wuyn – nam rapper chuẩn bị thi đấu tại Rap Việt mùa 2 được dự báo sẽ “tạo bão”. Ngay sau đó, fan âm nhạc nhanh chóng nhận ra một sự tương đồng và bỗng dưng tràn vào MV Chờ Người Nơi Ấy của Uyên Linh để so sánh.
Ca khúc OST Chờ Người Nơi Ấy được đánh giá là bản hit đình đám của Uyên Linh. Khi tác phẩm điện ảnh Mỹ Nhân Kế ra mắt, phần nhạc phim một lần nữa nhận lời khen tặng và trở thành điểm nhấn đắt giá nhất bộ phim. Đây là ca khúc thành công của Uyên Linh khi ra mắt vào 8 năm trước và đứng đầu nhiều bảng xếp hạng. Bẵng đi 8 năm sau, ca khúc bỗng dưng dính vào ồn ào về đạo nhạc không đáng có…
Theo đó, rất nhiều bình luận dưới MV đã so sánh đoạn hook “ABCDE…” trong bản rap Phi Hành Gia với đoạn mở đầu của ca khúc Chờ Người Nơi Ấy. Các bình luận cho biết từ bản rap Phi Hành Gia mà họ biết đến bài này, thậm chí nhiều netizen không rõ là không biết thật hay cố ý mà còn bảo rằng bản hit của Uyên Linh lại đi… đạo ngược lại một bản rap ra mắt sau đó 8 năm.
Phi Hành Gia hiện đang là bản rap cực viral. Đặc biệt, đoạn hook “ABCDE” do Lil Wuyn trình bày hiện đang “gây bão” khắp các nền tảng MXH. Ca khúc có âm hưởng rất Tây khiến rất nhiều cư dân mạng Việt “ngã ngửa” khi biết rằng đây là một sản phẩm thuần Việt 100%.
Vậy chuyện đạo nhạc cụ thể là sao?
Hiện thông tin bản hit 8 năm trước của Uyên Linh bỗng bị bảo đạo ca khúc cực viral của 1 thí sinh Rap Việt đang lan truyền với tốc độ nhanh. Những người trong cuộc hiện vẫn chưa lên tiếng.
Chia sẻ về vấn đề đạo nhái trong âm nhạc, luật sư (LS) Phan Vũ Tuấn, Phó chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM cho biết, khán giả thường đánh giá tác phẩm một phần dựa vào cảm quan chứ không theo quy định của pháp luật. Và thông thường, hai cách đánh giá này lại không tương đồng với nhau. “Đôi khi, khán giả nghe có cảm giác giống nhau rồi quy chụp ca khúc “đạo nhạc”, nhưng trên thực tế để xác định một bài hát nào đó sao chép hay không phải để cơ quan chuyên môn xác định mức độ sao chép nhau giữa hai tác phẩm theo quy định của pháp luật”.
Trước đây, tại Việt Nam cũng đã có một số ca khúc sau khi công bố bị khán giả cho rằng “đạo nhạc”. “Thực tế, khán giả chỉ dùng cảm quan để nhận xét. Mặt khác “đạo nhạc” là cách gọi dân gian chứ quy định pháp luật Việt Nam không có chế tài xử phạt nào liên quan khái niệm này, mà chỉ có khái niệm “sao chép tác phẩm”. Việc khán giả nghe giống nhau mới chỉ là khởi đầu, dấu hiệu; còn việc khẳng định sao chép hay không phải áp dụng theo pháp luật”, LS Tuấn phân tích.
Pháp luật chỉ bảo hộ quyền tác giả khi bài hát đó đã được định hình (VD: nếu giai điệu chỉ mới ở trong đầu, hoặc ngẫu hứng đánh một đoạn nhạc khúc mà không ghi âm, viết lại trên khuông nhạc hoặc bất kỳ hình thức nào lưu trữ lại thì quyền tác giả vẫn chưa được xác lập)
“Đạo” nhạc hiểu đơn giản là sử dụng một phần giai điệu của một bài nhạc trước, sau đó thêm vào các chất liệu âm nhạc khác để thành một bài nhạc mới, trong một số trường hợp, bài nhạc “đạo” sẽ có được danh tiếng và nhanh chóng thành “HIT” do chất lượng bài nhạc gốc đã tốt sẵn mà không cần tốn nhiều công sức để sáng tạo tìm ra giai điệu mới. Hành vi “đạo” nhạc luôn bị xã hội đánh giá thấp vì đã lợi dụng công sức trí tuệ của người khác nhưng lại lừa dối người nghe rằng bài nhạc đó là một sáng tạo độc lập.
Tuy nhiên, cũng khó có thể khẳng định có “đạo nhái” gì ở đây. Phần melody của cả 2 ca khúc Phi Hành Gia và Chờ Người Nơi Ấy quả thực có phần giống nhau ở khoảng 5 nốt nhạc nhưng phần nhạc cụ, cách triển khai cũng như âm hưởng của 2 ca khúc là khác nhau hoàn toàn. Sự việc này chắc hẳn cũng sẽ… chẳng đi đến đâu ngoài chút tranh cãi của netizen xoay quanh sự trùng hợp của dăm ba nốt nhạc mà thôi.
