Sherlock Holmes là một nhân vật hư cấu được viết nên bởi nhà văn Arthur Conan Doyle. Holmes nổi danh với khả năng quan sát và tư duy logic siêu đẳng. Không chỉ vậy, anh còn sở hữu kiến thức sâu đậm về khoa học và y học. Sherlock Holmes chính là biểu tượng của luật pháp, niềm răn đe cho mọi tên tội phạm đang lẩn trốn ở ngoài vòng xã hội. Nhưng giờ đây, cha đẻ của Sherlock Holmes – ngài Arthur Conan Doyle lại vướng phải tình cảnh oái ăm khi ông lại trở thành người phải đối mặt với luật pháp.
Vụ kiện của Conan Doyle Estate
Conan Doyle Estate là một tổ chức được giao trách nhiệm giữ gìn bản quyền tác phẩm của tác giả Arthur Conan Doyle. Mới đây, Conan Doyle Estate đã đệ đơn kiện chống lại nhiều tổ chức có liên quan đến bộ phim chuyển thể Enola Holmes. Trong đó bao gồm Netflix, Penguin Random House và tác giả của cuốn sách Enola Holmes – Nancy Springer.
Vụ kiện khó hiểu này đã bắt đầu từ khi dự án điện ảnh Enola Holmes đang trong quá trình sản xuất. Bộ phim có sự tham gia của nhiều tên tuổi “khủng” ở nước Anh như Millie Bobby Brown, Henry Cavill và Sam Clafflin. Trong phim, Millie Bobby Brown vào vai Enola Holmes – cô em gái bí ẩn của thám tử đại tài Sherlock Holmes. Với trí tuệ và khả năng quan sát còn vượt trội hơn cả anh trai mình, Enola vượt qua mọi nguy hiểm để khám phá bí ẩn đằng sau sự mất tích của người mẹ.
Estate đâm đơn kiện nhằm mục đích khiếu nại vi phạm bản quyền đối với tác phẩm của nhà văn Arthur. Cụ thể là về mười câu chuyện cuối cùng do ngài Arthur viết được xuất bản trong cuốn sách “The Case-Book of Sherlock Holmes” năm 1927.
Phần nào của Sherlock Holmes còn được bảo vệ?
Vụ kiện đạt được sự chú ý mãnh liệt trên các kênh mạng xã hội. Điều này là do Conan Doyle Estate tuyên bố rằng: 10 câu chuyện cuối cùng của ngài Arthur kể về thám tử Sherlock Holmes theo một khía cạnh hoàn toàn khác. Vậy nên, dưới góc nhìn của tổ chức, nhân vật Sherlock Holmes vẫn phải được bảo vệ theo luật bản quyền.
Ông John Shaw, cộng sự của Gunnercooke, Estate lập luận rằng: “Sự bảo hộ bản quyền đối với các đặc điểm về một nhân vật vẫn còn giá trị. Kể cả khi nhân vật đó đã trở thành một tài sản chung của cộng đồng. Cụ thể trong trường hợp này, các đặc điểm làm nên nhân vật Sherlock Holmes chính là: sự thông minh tuyệt đỉnh, tính hài hước, trung thành và lịch sự. Nhưng đồng thời ông cũng là người khó tính, kiêu ngạo, bừa bộn, thích nghiêm trọng hóa mọi việc. Trên hết ông còn là một nhà triết học gia vĩ đại.”
Liệu luật bản quyền có bảo vệ cho cả tính cách của nhân vật?
Estate cáo buộc rằng vai diễn Holmes của Henry Cavill đã thể hiện một tính cách ‘ấm áp hơn’ so với nguyên gốc. Họ khẳng định rằng hành động này chính là một sự vi phạm bản quyền. Ông Shaw nói: “Vụ kiện này đã đặt ra một câu hỏi quan trọng về việc liệu một số đặc điểm tính cách của nhân vật có được tiếp tục bảo hộ hay không? Khi mà bản thân nhân vật gốc đã không còn được bảo hộ bởi luật bản quyền nữa.”
Ngoài tính cách nhân vật, vụ kiện còn vướng mắc thêm nhiều rắc rối khác. Bởi vì bộ phim “Enola Holmes” do Nancy Springer viết kể về cuộc đời của Enola Holmes – một nhân vật hoàn toàn không hề xuất hiện trong các tập truyện của Conan Doyle. Do đó nhân vật Enola Holmes được coi như một tài sản trí tuệ riêng của Nancy Springer.
Vậy nên việc nhân vật Sherlock Holmes thể hiện tình cảm với người em gái của mình có thể không được bảo hộ bởi bản quyền. Bởi vì đặc điểm tính cách này không hề xuất hiện trong bất kỳ tác phẩm nào của Conan Doyle.
Tác động của vụ kiện đối với ngành luật sở hữu trí tuệ
Nếu vụ kiện được quyết định có lợi cho Conan Doyle Estate, việc bảo vệ đặc điểm nhân vật sẽ trở thành một vấn đề mới trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Sau này, vụ kiện sẽ trở thành án lệ cho các nhà sản xuất phim, nhà viết truyện. Nó sẽ giúp họ chuyển thể các nhân vật từ tác phẩm gốc một cách hợp pháp, hợp lý, đúng nguyên tắc. Bất kể việc tác phẩm đó là tác phẩm chung của xã hội, hay đang trong thời gian bảo vệ bản quyền.
Ngoài ra, các nhà sản xuất phim, nhà viết truyện cũng cần trang bị cho bản thân kiến thức chuyên sâu về các vấn đề liên quan đến việc đăng ký bản quyền tác giả để tránh những tranh chấp pháp lý có thể xảy đến.
-Monster Hunter-
