Bối cảnh

Tiến sĩ Milind V. Rane, khi còn là một nhà sáng chế và tư vấn tự do người Ấn Độ đã hình thành và phát triển Bộ thu hồi nhiệt Matrix (MHRU). Đây là một thiết kế nhỏ gọn liên quan đến bộ trao đổi nhiệt. Nó sử dụng nhiệt “thừa” từ khí thải để làm nóng nhiều loại chất lỏng; thông qua hấp thụ nhiệt từ khí/ hơi nóng từ động cơ, máy phát điện, nồi hơi hoặc lò nung. Nhiệt được thu hồi dưới dạng hơi nước, nước nóng hoặc chất lỏng nhiệt nóng.

Thiết kế MHRU. Ảnh: CESTI

Sáng chế

“Theo định lý Nhiệt lực học, nếu chúng ta muốn làm lạnh một chất, chúng ta cần phải loại bỏ nhiệt mà chúng ta phải thực hiện công việc. Giờ đây, có thể sử dụng lượng nhiệt “thừa” mà chúng tôi lấy được để tạo ra hệ thống sưởi.”; tiến sĩ Rane nói. Ý tưởng về MHRU dựa trên logic này và được thúc đẩy bởi nhu cầu phát triển bộ thu hồi nhiệt. Điều này nhằm giải quyết một số hạn chế nhất định của kỹ thuật trước đây; bao gồm cấu hình vỏ và ống với thiết kế ống khí hoặc nước.

Bước phát minh của MHRU là sự kết hợp của ít nhất hai bộ đoạn truyền nhiệt được gói gọn trong một ma trận dẫn; trong đó một bộ mang khí nóng và chất lỏng thu hồi nhiệt đi qua bộ kia. Sáng chế của Tiến sĩ Rane ghi điểm về độ nhỏ gọn, an toàn và linh hoạt; đồng thời chi phí cho MHRU thấp hơn 20- 25% so với các thiết kế thông thường.

Quan hệ đối tác và Cấp phép

Vào cuối những năm 1990, Tiến sĩ Rane được một người bạn giới thiệu với Công ty Hệ thống năng lượng môi trường Unidyne. Unidyne là một công ty quy mô nhỏ, có trụ sở tại Mumbai; chuyên sản xuất và bán các nồi hơi đốt bằng nhiệt thải trực tiếp và các hệ thống năng lượng nhiệt công nghiệp khác nhau. Sau khi trình bày sáng chế với công ty, Tiến sĩ Rane đã ký Biên bản ghi nhớ với Unidyne. Theo đó Unidyne cấp giấy phép để sản xuất và bán MHRU làm động cơ máy phát điện đốt khí thải và máy sưởi nước và nhiệt.

Theo Biên bản ghi nhớ, khoản thanh toán trước đã được thực hiện tại thời điểm ký kết; và các khoản thanh toán tiếp theo được thực hiện sau khi đạt được các mốc quan trọng trong các giai đoạn thực hiện. Thỏa thuận quy định mức phí bản quyền là 4,5% doanh thu thuần cho nhà sáng chế.

Đối với Unidyne, Biên bản ghi nhớ cho phép công ty tăng số lượng danh mục sản phẩm; mở rộng công nghệ cũng như cơ sở khách hàng của mình. Còn đối với nhà sáng chế, cấp phép là phương tiện để thương mại hóa sáng chế MHRU.

Bằng sáng chế

Bằng sáng chế tạm thời cho MHRU đã được nộp tại Ấn Độ vào năm 1999; sau khi trình bày thành công sáng chế này cho Unidyne. Sáng chế này đã được cấp phép trên cơ sở đăng ký sáng chế. Chi phí nộp đơn và duy trì bằng sáng chế do Unidyne chi trả.

Báo cáo kiểm tra đầu tiên được nhận từ văn phòng cấp bằng sáng chế Ấn Độ vào đầu năm 2004. Đại diện cấp bằng sáng chế đã bị thay đổi giữa chừng; theo đó đặc điểm kỹ thuật và yêu cầu của bằng sáng chế phải được sửa đổi. Sau một cuộc điều trần tại văn phòng cấp bằng sáng chế và một vài động thái tại văn phòng với người thẩm định, bằng sáng chế đã được cấp vào tháng 10 năm 2004. Bằng sáng chế không được giao cho Unidyne, nhưng người ta đã đồng ý rằng công nghệ này sẽ không được cấp phép cho bất kỳ công ty nào khác ở Ấn Độ miễn là đáp ứng thời gian thanh toán tiền bản quyền tối thiểu.

Vì đây là lần đầu tiên nhà phát minh tiếp xúc với hệ thống bằng sáng chế và do thiếu hướng dẫn đầy đủ ban đầu nên đơn đăng ký sáng chế này chỉ được nộp ở Ấn Độ. Thời hạn ưu tiên 12 tháng hết hiệu lực nếu không nộp đơn đăng ký sáng chế ra nước ngoài. Điều này là một sai lầm khi mà MHRU đã mở rộng thị trường ra ngoài biên giới quốc gia.

Thương mại hóa và Kết quả kinh doanh

Sau khi ký kết Biên bản ghi nhớ và ngay cả trước khi MHRU được cấp bằng sáng chế, đã có tới 45 hệ thống MHRU được lắp đặt tại các công ty khác nhau ở Ấn Độ. Ban đầu, MHRU được tiếp thị thông qua mạng lưới sẵn có của Unidyne. Sau đó, một hợp đồng giữa nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) và Công ty bán hàng và cung cấp dịch vụ Cummins (CDSS) đã được ký kết.

Doanh thu được tạo ra từ việc trả trước và tiền bản quyền. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của các phát minh khác. Tiến sĩ Rane đã tiếp tục công việc nghiên cứu và phát triển của mình; một số công nghệ và sản phẩm mới đã và đang được phát triển.

Công nghệ / Sản phẩm đã phát triển

  • Máy bơm nhiệt đa tiện ích
  • Máy nước nóng phục hồi quá nhiệt
  • Máy sưởi không khí năng lượng mặt trời
  • Bộ thu hồi cho tuabin khí siêu nhỏ
  • Hệ thống điều hòa không khí hỗn hợp
  • Hệ thống hút ẩm lỏng khử ẩm không khí trong lành
  • Hệ thống làm lạnh hấp thụ nhiệt bằng khí thừa
  • Bơm nhiệt bức xạ để sưởi ấm & làm mát
  • Mũ điều nhiệt tạo sự thoải mái

Sản phẩm đang được phát triển

  • Hệ thống làm lạnh trên tàu
  • Máy sấy năng lượng mặt trời bằng nhựa
  • Tủ lạnh năng lượng mặt trời kiêm Máy nước nóng
  • Bếp nấu trong nhà bằng năng lượng mặt trời với bộ tích nhiệt
  • Máy tạo hơi nước năng lượng mặt trời
  • Hệ thống làm lạnh bằng khí thải xe tải
  • Máy bơm nhiệt nén hơi nước/ khí amoniac
  • Ống dẫn nhiệt
  • Làm sạch và đóng chai khí sinh học

Tiến sĩ Rane đã giành được một số giải thưởng; bao gồm giải thưởng VASVIK 2005 cho những đóng góp nghiên cứu trong việc phát triển và triển khai MHRU và các công việc liên quan.

Từ khái niệm đến thương mại hóa: Lợi ích của hệ thống sáng chế

Quá trình thương mại hóa của MHRU đã giúp tiến sĩ Rane thấy được lợi ích của hệ thống bằng sáng chế. Nỗ lực chung giữa các nhà sáng chế và doanh nghiệp trong việc phát triển tài sản trí tuệ mang lại nhiều lợi ích; nhưng việc chia sẻ lợi ích có thể dẫn tới nảy sinh tranh chấp nếu các vấn đề gây tranh cãi không được giải quyết trước khi bắt đầu công việc. Sự hợp tác giữa Tiến sĩ Rane và Unidyne cho thấy những vấn đề này có thể được giải quyết thông qua các trách nhiệm và nghĩa vụ phù hợp thông qua hợp đồng.

-Vicma-