Thông qua Quyết định số 68/QĐ-SHTT, Cục Sở hữu Trí tuệ đã chính thức cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00137 “Thạnh Phú” cho sản phẩm gạo vào ngày 05/02/2024. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bến Tre được ủy quyền quản lý chỉ dẫn địa lý này.

Gạo Thạnh Phú, với giống lúa Nàng Keo, là một sản phẩm mang tính cổ truyền, được trồng và bảo tồn từ hàng trăm năm qua. Với hình dạng tròn ngắn và các đặc điểm như hạt chắc, đều, ít gãy vỡ, màu hồng nhạt và mùi thơm nhẹ, gạo này có nguồn gốc từ vùng đất Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre.

Các thuộc tính và chất lượng đặc biệt của gạo Thạnh Phú là kết quả của những điều kiện đặc biệt tại vùng đất này. Vùng địa lý này có địa hình tương đối phẳng với nhiều vùng lõm nhỏ. Nhiệt độ trung bình hàng năm là 27,3 độ C, số giờ nắng trung bình hàng năm là 2.067 giờ, độ ẩm không khí trung bình hàng năm là 83%, và biên độ nhiệt ngày đêm là 11,4 – 14 độ C. Đặc điểm khí hậu ảnh hưởng lớn đến quá trình quang hợp của cây và tích lũy chất khô của hạt lúa, cũng như kéo dài quá trình trổ bông và tích lũy dinh dưỡng của cây lúa. Do đó, hàm lượng protein trong gạo Thạnh Phú khá cao, trung bình là 10,89%.

Đất trong khu vực này chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn do triều cường và được bồi tụ hàng năm bởi hai con sông Hàm Luông và Cổ Chiên. Đất có thành phần cơ giới nặng, nhiễm mặn từ ít đến trung bình, độ pH trung bình là 5,61, hàm lượng P2O5 tổng số trung bình là 0,31%, hàm lượng P2O5 dễ tiêu trung bình là 0,18 mg/kg, K2O tổng số trung bình là 2,33%, hàm lượng hữu cơ trung bình là 33,33%, chỉ số EC trung bình là 0,48 mS/cm. Nguồn nước tưới cho gạo Thạnh Phú là nước lợ với chỉ số tổng chất rắn hòa tan (TDS) từ 600 đến 1.830 mg/l. Độ mặn ảnh hưởng đến hàm lượng 2-acetyl-1-pyroline (2AP) trong hạt gạo, là hợp chất chính tạo mùi thơm của gạo. Các chỉ số P2O5, K2O trong đất là nguồn dinh dưỡng phù hợp cho cây lúa phát triển, giúp lúa phát triển tốt từ giai đoạn đầu mà không cần cày xới đất.

Ngoài yếu tố tự nhiên, cách trồng trọt và chăm sóc của người dân cũng đóng góp vào tính chất và chất lượng đặc biệt của gạo Thạnh Phú. Người dân sử dụng duy nhất giống gạo Nàng Keo địa phương để trồng gạo Thạnh Phú. Hình thức canh tác lúa – tôm được áp dụng, chỉ trồng lúa một vụ trong năm từ tháng 7 đến tháng 12 và các tháng còn lại ruộng được sử dụng để nuôi tôm.

Canh tác lúa – tôm này tạo ra đất mùn xốp phù hợp cho sự phát triển của lúa. Kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh cũng được áp dụng, như việc sử dụng nước ngập đọt lúa khi côn trùng gây hại xuất hiện hoặc thả cá nuôi trong ruộng lúa. Sau khi thu hoạch, lúa được phơi nắng và bảo quản để duy trì chất lượng và giá trị dinh dưỡng.

Vậy nên, gạo Thạnh Phú không chỉ là một sản phẩm mang giá trị văn hóa và truyền thống mà còn là một biểu tượng của sự kết hợp giữa nguồn tài nguyên tự nhiên và kiến thức truyền đời đời.

Khu vực địa lý sản xuất sản phẩm gạo Thạnh Phú gồm các xã An Nhơn, An Điền, Giao Thạnh, Thạnh Phong, An Thạnh, An Qui, Mỹ An thuộc huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre./.