Bạn sẽ làm gì khi các tác phẩm của bạn bị sao chép hoặc bị vi phạm bản quyền? Các nhà thiết kế đã đi từ cái nhìn bao quát nhất để chỉ ra cách bản quyền thực sự hoạt động, điều này sẽ giúp cho các chủ sở hữu bảo vệ được lợi ích và quyền cơ bản của mình đối với các sản phẩm do chính mình tạo ra.
Ăn cắp bản quyền xảy ra như nào?
Việc đặt bút lên giấy; ngón tay vào bàn phím hoặc sử dụng các công cụ để ghi âm, bạn đã thực sự tạo ra một thứ gì đó. Bạn là chủ sở hữu hợp pháp của tác phẩm hoặc âm thanh đó. Pháp luật tồn tại để bảo vệ quyền tài sản trí tuệ của bạn một cách chính đáng.
Việc vi phạm hay ăn cắp bản quyền được thực thi chặt chẽ hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn tiếp tục gia tăng. Các sản phẩm được truyền lại, bị vi phạm bản quyền bởi các công ty thương mại, hoặc được phát tán rộng rãi nhưng chưa được sự đồng ý của chủ sở hữu vẫn luôn xuất hiện mọi nơi.
Việc bị ăn cắp bản quyền đã từng rất hiếm hoi trong quá khứ. Các nhà thiết kế cần quảng bá kỹ năng của mình trên mạng, có nghĩa là họ nên làm việc bằng hình thức trực tuyến. Dù sản phẩm của bạn có bị đánh cắp, bị sử dụng bởi người khác để thu lợi hoặc các ý tưởng của bạn bị sao chép, kết quả đều giống như nhau. Quyền của bạn đã bị vi phạm. Quan trọng hơn là sản phẩm sáng tạo và công việc của bạn sẽ không được công nhận.
Những người biết mình đã vi phạm vẫn vi phạm
Ví dụ cho câu chuyện
Von Glitschka là một họa sĩ minh họa người Mỹ với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề. Ông cho biết: “Tôi nghĩ rằng vi phạm bản quyền xảy ra vì nhiều người không biết vẽ”. Von là người rất có tiếng nói trong giới thiết kế. Ông cũng đã nhiều lần phát biểu trước công chúng và hội nghị HOW DESIGN. Tuy nhiên, chính bản thân Von cũng là nạn nhân của việc ăn cắp bản quyền.
Von nói thêm: “Việc khởi kiện sẽ tốn kém rất nhiều tiền bạc. Nếu số tiền không đủ thì bạn có thể sẽ mất toàn bộ số đó. Và đôi khi, đó là sự lựa chọn duy nhất”. Một ví dụ về trường hợp mà Von đề cập chính là của LogoGarden.com, một trang web bán các logo có sẵn. Von kể rằng website này đã bán 35 mẫu logo của anh và thay vì loại bỏ chúng. Họ đã thay đổi một vài chi tiết và tiếp tục đem chúng ra bán. Von đã phải mất tới 3 tháng để giải quyết chuyện này và LogoGarden.com đã dọa sẽ kiện tụng Von vì đã đăng các sản phẩm lên trên blog của mình.
Kiện tụng không đơn giản như bạn nghĩ
Việc làm rõ hành vi vi phạm bản quyền có thể sẽ tạo ra một viễn cảnh mới cho cộng đồng các nhà thiết kế. Sự ảnh hưởng và uy tín của Von trong giới thiết kế đã giúp ông bày tỏ được câu chuyện của mình. Tuy nhiên, việc chỉ mặt bên xâm phạm cũng là một con dao 2 lưỡi. Bởi nếu bạn không có đủ chứng cứ hoặc thiếu nguồn tài nguyên cho việc kiện tụng, bên vi phạm có thể sẽ kiện ngược lại bạn với tội danh vu khống. Và kẻ đáng thương trong câu chuyện không ai khác là chính bạn.
Tuy nhiên, sự việc của Von lại diễn ra theo chiều hướng tích cực hơn. “Tôi từ chối việc gỡ bỏ các bài đăng của mình trên blog. Tôi cũng đã đăng ký bản quyền cho cả 35 mẫu thiết kế của mình và nếu họ không gỡ bỏ nó, chúng tôi sẽ truy lùng họ vì tội vi phạm bản quyền”. Cuối cùng, LogoGarden.com đã phải loại bỏ tất cả các thiết kế được đề cập trên.
Giải pháp cho cuộc chiến pháp lý
Von nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc đăng ký các sản phẩm thiết kế, đặc biệt là nếu bạn có ý định công khai trực tuyến. Hiện nay có rất nhiều dịch vụ và các cơ quan pháp lý giúp bạn thực hiện điều này. Trong đó bao gồm Hội đồng Bản quyền Anh (Bristish Copyright Council); Bằng sáng chế và Thương hiệu văn phòng Hoa Kỳ (United States Patent and Trademarks office); hay tại Việt Nam là Công ty luật TNHH ASL (ASL LawFirm). Trong cuộc chiến pháp lý trên, Von đã phải ngờ tới sự trợ giúp của Tổ chức thiết kế chuyên nghiệp – AIGA (American Institute of Graphic Arts). Tổ chức cung cấp các tài liệu cho những người tin rằng quyền sáng tạo của họ bị vi phạm.
Von Glitschka và những nhà thiết kế khác khẳng định rằng sự hỗ trợ của các tổ chức pháp lý và tổ chức về thiết kế là điều vô cùng cần thiết. Bởi họ có thể bảo vệ chính đáng quyền của chính người tạo ra. Điều này cũng nâng cao tầm hiểu biết của mọi người về luật vi phạm bản quyền. Hy vọng trong một tương lai không xa, sự sáng tạo của con người sẽ đạt được bước phát triển mới. Tại đó, tình trạng vi phạm bản quyền sẽ không còn tiếp diễn.
Đọc thêm vụ việc về bản quyền tại đây
