Khi một sản phẩm được một con người sáng chế nên, việc chỉ một nhà sáng chế thực hiện tất cả công việc là điều hết sức bất thường. Thay vào đó, nhà sáng chế chính thường sẽ có rất nhiều trợ lý để giúp anh ta/cô ta với tất cả những việc nhỏ. Ngoài ra, đối với một số trường hợp, khi sáng chế ở cấp độ thế giới, các ‘trợ lý’ đó có thể đến từ nhiều khu vực pháp lý khác nhau và thông thường, họ sẽ nhận được một khoản bồi thường hoặc phần thưởng khác biệt cho những nỗ lực của họ và tạo ra vấn đề về đền bù không công bằng hay còn gọi là bất bình đẳng.
Khi thế giới ngày càng cởi mở và dễ dàng kết nối hơn, sự hợp tác giữa các công ty lớn, đa quốc gia sẽ dần trở nên thường xuyên hơn.
Không chỉ là các hợp đồng cung cấp các bộ phận, thiết bị máy móc, công nghệ hoặc dịch vụ cần thiết mà ngày nay, việc hợp tác để tạo ra một sáng chế đang ngày càng trở nên phổ biến hơn khi các nhà khoa học và nhà nghiên cứu hàng đầu từ nhiều công ty và quốc gia cùng làm việc.
Tuy nhiên, khi sáng chế được tạo ra và công bố, thông thường, hầu hết các nhà nghiên cứu này sẽ không có tên trong danh sách nhà sáng chế vì sáng chế đó sẽ được đăng ký bởi một hoặc một số công ty đã chi trả cho tất cả các nguồn lực nghiên cứu.
Thay vào đó, họ sẽ được bồi thường về vật chất hoặc một số hình thức thỏa thuận khác trong hợp đồng mà họ đã ký trước khi bắt đầu làm việc.
Thông thường, đó sẽ là kết thúc của mọi vấn đề khi các nhà nghiên cứu đều ở trong một quốc gia. Tuy nhiên, sự hợp tác với các nhà nghiên cứu đến từ nhiều khu vực pháp lý khác nhau lại là một vấn đề khác.
Qua đó, họ sẽ nhận được mức bồi thường khác nhau tùy theo quy định của từng công ty và từng quốc gia mà công ty đó được thành lập và đặt trụ sở.
Sự khác biệt trong mức bồi thường
Ví dụ, nếu 2 công ty của Hoa Kỳ và Trung Quốc hợp tác, theo xu hướng bồi thường cho các sáng chế thông thường của các quốc gia này, phần thưởng mà các nhà sáng chế nhận được từ 2 quốc gia này sẽ có sự khác nhau đáng kể.
Về nguyên tắc, phần thưởng hoặc thù lao cho các nhà sáng chế là không bắt buộc ở hầu hết các bang ở Mỹ. Tuy nhiên, hầu hết các công ty sẽ có một điều khoản thù lao trong hợp đồng lao động của họ.
Ở Trung Quốc, phần thưởng và thù lao gần như là bắt buộc đối với mọi sáng chế được tạo ra.
Điều này tạo ra các vấn đề về các khoản bồi thường không công bằng hoặc bất bình đẳng có thể sẽ phát sinh trong hợp tác đa quốc gia trong tương lai và do đó, nó cần phải được giải quyết ngay lập tức.
Ý kiến chuyên gia
Dan Altman, Đối tác của Knobbe Martens giải thích hậu quả của các quy định bồi thường khác nhau đối với các sáng chế đa khu vực trong Phiên hội thảo số 5 của Đại hội AIPPI Thế giới năm 2021 vào ngày 19 tháng 10 năm 2021: “Điều này có thể dẫn đến việc một nhà sáng chế ở một quốc gia như Trung Quốc nhận được khoản bồi thường đáng kể trong khi nhà sáng chế ở Mỹ có thể không nhận được gì.”
Altman nói thêm: “Hầu hết các công ty sẽ yêu cầu một số khoản bồi thường cho các nhà sáng chế như một động lực để sáng chế hoặc một thứ gì đó để cổ vũ tinh thần của họ bởi vì những nhà sáng chế đã đóng góp rất nhiều cho một sáng chế mà không nhận được thù lao tương xứng có thể sẽ trở nên rất bực bội. Vì vậy, những thỏa thuận lao động này cần phải được suy tính kỹ lưỡng bởi vì bạn không chỉ cần giải quyết các yêu cầu của từng khu vực pháp lý hoặc các sáng chế được tạo ra, mà bạn còn cần xem xét đến mặt tinh thần, tính thực tế của thỏa thuận của các khoản bồi thường khác nhau và các nhà sáng chế khác nhau.”
Mengmeng Yu, luật sư về sáng chế tại Bắc Kinh nói thêm rằng các thỏa thuận hoặc điều luật phải cung cấp các hình thức và tiêu chuẩn khen thưởng và thù lao trong việc quản lý sáng chế đa khu vực pháp lý, đặc biệt là ở Trung Quốc: “Nếu không có chỉ dẫn rõ ràng, các tòa án có xu hướng không chấp nhận các lập luận rằng nó (khoản thù lao tương xứng) đã được bao gồm trong tiền lương, phụ cấp, tiền thưởng và lợi ích.”
(Tham khảo từ asiaiplaw)
