Tiếp cận sở hữu trí tuệ sớm – Trao cơ hội cho người trẻ biến ý tưởng thành giá trị kinh tế

Sáng ngày 25/3/2025, tại Hà Nội, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm giáo dục sở hữu trí tuệ dành cho học sinh phổ thông. Tại sự kiện, các chuyên gia trong và ngoài nước nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trang bị kiến thức về đổi mới sáng tạo, sở hữu trí tuệ và khởi nghiệp cho giới trẻ từ sớm nhằm giúp họ chủ động bảo vệ ý tưởng và chuyển hóa thành giá trị thương mại.

Chuyên gia WIPO: Sở hữu trí tuệ là chiến lược tiếp cận thị trường

Bà Altaye Tedla Desta – Trưởng bộ phận đào tạo trực tuyến của Học viện WIPO (Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới) – cho rằng giáo dục sở hữu trí tuệ không chỉ giúp người học nắm được cách bảo hộ sản phẩm trí tuệ, mà còn là công cụ chiến lược để thương mại hóa tri thức. Theo bà, Việt Nam cần xây dựng lộ trình đưa các nội dung về IP và đổi mới sáng tạo vào chương trình giáo dục phổ thông từ cấp tiểu học, khi khả năng sáng tạo của trẻ đạt đỉnh (12–20 tuổi).

Bà cũng lưu ý rằng nếu thiếu kiến thức về sở hữu trí tuệ, các ý tưởng xuất sắc rất dễ bị thất thoát, sao chép trái phép, hoặc mất đi cơ hội thương mại hóa. Việc trang bị nhận thức từ sớm sẽ giúp các nhà đổi mới tương lai biết cách quản trị tài sản trí tuệ, tránh mất mát và khai thác hiệu quả các giá trị họ tạo ra.

Doanh nghiệp vào cuộc thúc đẩy xây dựng văn hóa sở hữu trí tuệ

Ông Trịnh Văn Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Truyền thông Trường Thành, cho biết doanh nghiệp đang phối hợp với Smartschool để nghiên cứu, xây dựng nội dung và học liệu số về sở hữu trí tuệ phù hợp với học sinh Việt Nam. Mục tiêu là cung cấp các chương trình đào tạo có chất lượng cao, triển khai nhanh chóng và đồng hành cùng cơ quan quản lý trong việc đưa IP vào nhà trường.

Theo ông Sơn, việc phổ biến kiến thức IP cho học sinh không chỉ giúp nâng cao nhận thức mà còn góp phần hình thành và phát triển văn hóa sở hữu trí tuệ trong xã hội.

Cơ quan quản lý kỳ vọng mở rộng mô hình giáo dục IP

Ông Lưu Hoàng Long – Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ – đánh giá cao sáng kiến của khối doanh nghiệp trong việc đồng hành xây dựng chương trình giáo dục sở hữu trí tuệ. Ông nhấn mạnh, hiện nay giáo dục IP tại Việt Nam vẫn còn manh mún, chưa được triển khai bài bản. Cục cam kết sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, đặc biệt là Vụ Giáo dục Phổ thông, nhằm thúc đẩy các hoạt động lồng ghép IP vào chương trình học chính khóa.

Một khảo sát của Cục cho thấy 74% học sinh tiểu học và 87% học sinh THCS chưa từng được tiếp cận với nội dung liên quan đến IP, nhưng phần lớn bày tỏ sự sẵn sàng học hỏi. Theo TS. Nguyễn Hoàng Hạnh (Cục Sở hữu trí tuệ), các cơ quan giáo dục nên xem xét triển khai các hình thức giảng dạy phù hợp theo từng cấp học.

Đưa sở hữu trí tuệ vào trường học – Đáp ứng nhu cầu phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp

Ông Lê Ngọc Lâm – nguyên Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ – chia sẻ một con số đáng lưu ý: hơn 95% các dự án khởi nghiệp thất bại không có yếu tố sở hữu trí tuệ. Do đó, việc giáo dục IP từ phổ thông là bước đi chiến lược. Ông kêu gọi các trường học mạnh dạn triển khai các mô hình giáo dục mới có lồng ghép IP.

Phó Cục trưởng Trần Lê Hồng cho biết Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục làm việc trực tiếp với các đơn vị chức năng trong ngành giáo dục để phổ cập kiến thức IP đến đông đảo học sinh. Ông khẳng định, IP không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là công cụ quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, kinh doanh và phát triển kinh tế bền vững.