Hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ là một vấn đề nghiêm trọng mà thường xảy ra không chỉ từ người ngoài mà còn từ những người thân trong gia đình của chủ sở hữu quyền. Điều này đặt ra một thách thức đối với việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và gây ra những tác động tiêu cực đối với sự phát triển và sáng tạo.
Người thân trong gia đình thường có quyền truy cập và tiếp cận trực tiếp đến những thông tin, ý tưởng và sản phẩm sáng tạo của chủ sở hữu. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho họ để thực hiện hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ, bằng cách sao chép, sử dụng hoặc tiết lộ trái phép những thông tin hoặc ý tưởng đó.
Điển hình là việc thành viên trong gia đình sao chép và sử dụng trái phép các tác phẩm văn học, âm nhạc, phim ảnh, hoặc bất kỳ sản phẩm sáng tạo nào mà chủ sở hữu quyền đã đăng ký bản quyền hoặc việc thành viên sao chép, đăng ký trước các nhãn hiệu tiềm năng mà chủ sở hữu quyền đã đăng ký nhãn hiệu.
Các hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ từ người thân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Một số nguyên nhân có thể bao gồm sự thiếu hiểu biết về quyền sở hữu trí tuệ và hậu quả của việc xâm phạm, lòng ganh ghét hoặc ghen tỵ, lòng tham muốn kiếm lợi cá nhân, hay sự thiếu ý thức về tầm quan trọng của việc tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ từ người thân không chỉ gây tổn hại về mặt tài chính cho chủ sở hữu quyền mà còn làm mất lòng tin và gây rạn nứt trong mối quan hệ gia đình. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của chủ sở hữu, gây ra căng thẳng và xung đột trong gia đình và có thể khiến người sở hữu cảm thấy bất an và mất niềm tin vào người thân.
Một vụ xâm phạm, tranh chấp điển hình từng gây rộn sóng xã hội Việt Nam là vụ bánh khô mè Bà Liễu ở Đà Nẵng.
Thiết lập các biện pháp bảo hộ hợp lí
Để ngăn chặn và giảm thiểu hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ từ người thân, cần tạo ra một môi trường ý thức và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ trong gia đình. Việc nâng cao nhận thức và giáo dục về quyền sở hữu trí tuệ, giải thích rõ ràng về những hậu quả pháp lý và đạo đức của việc xâm phạm, cùng với việc xây dựng một môi trường trung thực, đáng tin cậy và hỗ trợ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và giải quyết các xung đột trong gia đình liên quan đến sở hữu trí tuệ.
Ngoài ra, việc thiết lập các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong gia đình, chẳng hạn như ký kết các hợp đồng, đăng ký bản quyền, hoặc lưu giữ bằng chứng về sự sáng tạo, cũng có thể giúp tăng cường quyền lợi và bảo vệ của chủ sở hữu trong trường hợp xảy ra tranh chấp hoặc xâm phạm.
Dù việc thiết lập các biện pháp này có thể gây ra một số rạn nứt tình cảm trong gia đình song đó là điều cần thiết để bảo vệ tất cả các bên. Vì khi hành vi xâm phạm diễn ra, tranh chấp bùng nổ vì lợi ích thì chắc chắn các bên sẽ hoàn toàn tan vỡ tình cảm gia đình. Qua đó, các biện pháp bảo hộ thực chất sẽ có công dụng bảo vệ tình cảm gia đình.
Trong tổng thể, hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ từ người thân là một vấn đề đáng quan ngại và cần được xử lý một cách nghiêm túc và công bằng. Để đảm bảo sự phát triển bền vững và công bằng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, cần xây dựng một môi trường tôn trọng và đảm bảo quyền lợi của người sở hữu, đồng thời nâng cao nhận thức và giáo dục về quyền sở hữu trí tuệ trong gia đình và cộng đồng.
