Chiều ngày 14/5/2025, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã có buổi làm việc với Cục Sở hữu trí tuệ nhằm đánh giá tình hình hoạt động thời gian qua, định hướng công tác năm 2025 và những năm tiếp theo. Tham dự buổi làm việc có Thứ trưởng Lê Xuân Định, Thứ trưởng Hoàng Minh cùng lãnh đạo các đơn vị liên quan trực thuộc Bộ.
Mở đầu buổi làm việc, ông Lưu Hoàng Long – Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ – đã trình bày báo cáo tổng quan, nêu bật các kết quả đã đạt được trong thời gian qua, đồng thời đề xuất các nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025 và định hướng phát triển trong giai đoạn tiếp theo.
Chuyển đổi số toàn diện là yêu cầu cấp thiết
Phát biểu chỉ đạo, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh vai trò chiến lược của sở hữu trí tuệ trong thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhất là trong bối cảnh Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị vừa được ban hành, khẳng định vai trò then chốt của ba trụ cột này trong tiến trình phát triển đất nước.
Liên quan đến CĐS, Bộ trưởng yêu cầu Cục cần hiểu sâu sắc hoạt động nội bộ, từ đó tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ phù hợp với môi trường số. CĐS phải hướng đến mục tiêu tối ưu hóa năng suất lao động, giảm tải cho cán bộ xử lý hồ sơ, đồng thời tăng cường hiệu quả vận hành. Bộ trưởng lưu ý: “Chuyển đổi số không chỉ là viết phần mềm; mà phải bắt đầu từ dữ liệu, làm sạch dữ liệu, dán nhãn chính xác. Có như vậy mới xây dựng được hệ thống thông minh, vận hành hiệu quả.”
Bộ trưởng khẳng định năm 2025, Bộ sẽ ưu tiên các đề tài nghiên cứu KHCN nhằm phát triển công cụ hỗ trợ cán bộ, đặc biệt trong bối cảnh Cục đang đẩy mạnh giải quyết tồn đọng các đơn đăng ký sáng chế kéo dài nhiều năm. Cục SHTT cần phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Bộ và Cục Chuyển đổi số quốc gia để triển khai hiệu quả các giải pháp công nghệ.
Ưu tiên giải quyết đơn tồn đọng và nâng cao nhận thức xã hội về SHTT
Về công tác xử lý đơn, đặc biệt các đơn khiếu nại và xác lập quyền sở hữu công nghiệp của doanh nghiệp nước ngoài, Bộ trưởng chỉ đạo Cục ưu tiên xử lý nhanh chóng nhằm góp phần cải thiện môi trường đầu tư, tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức xã hội về SHTT – lĩnh vực hiện còn bị xem nhẹ. Trong vòng 5–10 năm tới, cần triển khai đồng bộ công tác truyền thông và đào tạo, mở rộng tiếp cận qua các kênh truyền thông lớn như VTV, Vietnamnet, VnExpress…, hướng tới doanh nghiệp và người dân.
Bộ trưởng cũng khẳng định sự cần thiết của việc phát triển sàn giao dịch công nghệ có tích hợp SHTT, từ đó hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh, nơi SHTT được thương mại hóa thay vì chỉ dừng lại ở việc xác lập quyền.
Hoàn thiện hành lang pháp lý và khai thác giá trị tài sản trí tuệ
Thứ trưởng Lê Xuân Định phát biểu nhấn mạnh vai trò then chốt của hành lang pháp lý trong lĩnh vực SHTT sau khi Nghị quyết 57-NQ/TW được ban hành. Ông đề nghị Cục khẩn trương rà soát, sửa đổi Luật SHTT, xây dựng Chiến lược phát triển SHTT đến năm 2030 và tăng cường các hoạt động xây dựng chính sách, khai thác tài sản trí tuệ cũng như bảo đảm thực thi hiệu quả quyền SHTT.
Thứ trưởng cũng lưu ý về việc khai thác cơ sở dữ liệu SHTT để phục vụ công tác quản lý nhà nước, đồng thời sử dụng hiệu quả các công cụ phân tích quốc tế như Thomson Reuters nhằm đo lường đóng góp của tài sản trí tuệ vào tổng tài sản quốc gia.
Đồng tình với quan điểm này, Thứ trưởng Hoàng Minh cho rằng SHTT cần gắn kết chặt chẽ với các lĩnh vực KHCN, tiêu chuẩn – đo lường – chất lượng, ĐMST. Ông khẳng định, nhiệm vụ trọng tâm của Cục trong năm 2025 bao gồm: xử lý đơn tồn đọng, hoàn thiện Luật SHTT sửa đổi, và xây dựng chiến lược phát triển SHTT trong bối cảnh mới. Đặc biệt, Cục cần thay đổi cách tiếp cận, chuyển từ “xác lập quyền” sang “thương mại hóa tài sản” và hướng đến vai trò điều phối hệ sinh thái SHTT.
Xây dựng bộ chỉ số đo lường tài sản trí tuệ và phát triển nguồn nhân lực
Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định vai trò trung tâm của SHTT, KHCN, ĐMST và CĐS trong quá trình phát triển quốc gia. Dẫn nguồn từ cuốn “Từ đói nghèo đến thịnh vượng” của Arnold Kling và Nick Schulz, ông nêu rõ: Tại các nước phát triển, tài sản trí tuệ chiếm tới 80% tổng tài sản quốc gia – đây chính là động lực tăng trưởng bền vững. Do đó, Việt Nam cần tập trung chuyển hóa kết quả nghiên cứu thành tài sản trí tuệ có giá trị.
Bộ trưởng chỉ đạo Cục đặt mục tiêu cụ thể: lọt vào top 30–50 toàn cầu và top 3 ASEAN về chuyển đổi số trong lĩnh vực SHTT. Để đạt mục tiêu đó, cần xây dựng và triển khai bộ chỉ số đo lường tài sản trí tuệ trong tháng 6/2025 – vì “cái gì không đo được thì không thể quản lý được”.
Về phát triển nguồn nhân lực, Bộ trưởng yêu cầu phối hợp với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông xây dựng chuyên ngành đào tạo về SHTT và triển khai tuyển sinh ngay trong năm 2025.
Bộ trưởng kết luận: “Cục SHTT đã có lịch sử 43 năm, bước sang thập kỷ thứ năm. Đây là thời điểm cần đổi mới tư duy, kiến tạo tầm nhìn mới để phát triển bền vững. Nếu coi Bộ KHCN như một bàn tay, thì SHTT cùng với tiêu chuẩn – đo lường – chất lượng là hai ngón tay ngoài, ba ngón còn lại là KHCN, ĐMST và CĐS. Với cách nhìn như vậy, sứ mệnh của Cục SHTT là rất lớn, không chỉ trong lĩnh vực chuyên môn mà còn trong chiến lược phát triển quốc gia.”
