Âm thanh động cơ của chiếc Porsche có thể được đăng ký làm nhãn hiệu thương mại không?

Vào ngày 18 tháng 9 năm 2019, Porsche đã nộp đơn (số 018795489) đăng ký nhãn hiệu âm thanh gồm một đoạn âm thanh kéo dài 16 giây, mô phỏng sự tăng tốc của động cơ. Âm thanh này được dùng để đại diện cho các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến ô tô thuộc các nhóm (9, 12, 28 và 41). Tuy nhiên, vào ngày 25 tháng 8 năm 2023, thẩm định viên của Cơ quan Sở hữu trí tuệ Liên minh Châu Âu (EUIPO) đã ra quyết định từ chối đơn đăng ký này, với lý do thiếu tính phân biệt theo Điều 7(1)(b) của Quy định về Nhãn hiệu Thương mại Liên minh Châu Âu (EUTMR).

Quyết định của EUIPO

Theo đó, Hội đồng Kháng cáo (BoA) đã xác nhận quyết định từ chối đăng ký nhãn hiệu âm thanh trên do thiếu tính phân biệt. Theo luật nhãn hiệu EU, nhãn hiệu âm thanh phải có điểm đặc biệt nhất định, giúp người tiêu dùng nhận diện được và hiểu nó như một chỉ dẫn về nguồn gốc thương mại của hàng hóa hoặc dịch vụ, thay vì chỉ đơn thuần là một thành phần chức năng hay một chỉ dẫn không có đặc điểm đặc trưng.

Âm thanh được đăng ký làm nhãn hiệu là một chuỗi âm thanh 16 giây, với âm thanh điện tử bắt chước sự tăng tốc của chiếc xe. BoA kết luận rằng âm thanh được đăng ký chỉ mô tả việc tăng tốc của chiếc xe, và công chúng có thể chỉ đơn giản hiểu âm thanh này như một tín hiệu về sự tăng tốc của các phương tiện, vì vậy âm thanh này thiếu tính phân biệt.

Trong ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt là với sự gia tăng của các phương tiện điện và hybrid, nhiều hãng xe lớn đã bắt đầu sử dụng âm thanh nhân tạo để tăng cường trải nghiệm lái xe. Điều này ban đầu xuất phát từ những lo ngại về vấn đề an toàn – vì các phương tiện hybrid và điện thường không gây ra tiếng động ở tốc độ thấp. Điều này gây nguy hiểm cho người đi bộ khi không nhận thấy xe đến gần. Để giải quyết vấn đề này, các nhà sản xuất ô tô đã bắt đầu lắp đặt hệ thống âm thanh tạo ra tiếng động cơ nhân tạo, hay còn gọi là “e-sound”.

Porsche không phải là trường hợp duy nhất bị từ chối đơn đăng ký nhãn hiệu âm thanh tại EUIPO. Lamborghini cũng gặp phải thất bại tương tự vào tháng 2 năm 2023 khi đơn đăng ký nhãn hiệu âm thanh cho một chiếc xe điện của họ bị từ chối. Những từ chối này làm dấy lên câu hỏi quan trọng về mức độ phân biệt cần thiết để âm thanh đủ điều kiện được đăng ký làm nhãn hiệu, đặc biệt trong ngành công nghiệp ô tô điện, nơi mà những âm thanh sáng tạo sẽ có thể bị hạn chế bởi các quy định pháp lý và hình ảnh thương hiệu.

Thách thức chính đối với các nhà sản xuất ô tô là tạo ra âm thanh động cơ độc đáo và dễ nhận diện mà người tiêu dùng có thể liên kết với thương hiệu của họ. Trong khi âm thanh của động cơ đốt trong đã là một đặc trưng của nhiều nhà sản xuất ô tô, sự xuất hiện của các phương tiện điện, với nhu cầu âm thanh nhân tạo, đã làm phức tạp vấn đề này. Tuy nhiên, có tiềm năng để những “e-sound” này có thể có những ấn tượng nhất định, khi người tiêu dùng bắt đầu liên kết âm thanh với thương hiệu cụ thể, điều này có thể khiến chúng đủ điều kiện để được đăng ký làm nhãn hiệu trong tương lai.

Mặc dù nhãn hiệu âm thanh đang trở thành một xu hướng phát triển, nhưng chúng phải đạt được những yêu cầu nhất định về tính phân biệt để có thể hoạt động như nhãn hiệu hiệu quả. Vấn đề pháp lý về mức độ phân biệt cần có đối với “e-sound” vẫn là một chủ đề thú vị, khi ngành công nghiệp ô tô vẫn đang tiếp tục khám phá tiềm năng của âm thanh như một công cụ xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, theo trường hợp của Porsche, việc bảo vệ nhãn hiệu âm thanh vẫn đang chứa đựng nhiều khó khăn trừ khi âm thanh đó có thể được công nhận là một dấu hiệu độc đáo.