Vấn đề sở hữu trí tuệ bị ảnh hưởng khi các công ty trực tuyến đổ xô đầu tư nội dung vào thị trường Hàn Quốc đang là mối lo ngại của giới chuyên môn.
Hoàng loạt “nhà đầu tư” vào phim ảnh Hàn Quốc và rủi ro khi nhận khoản đầu tư từ công ty nước ngoài
Kể từ khi bộ phim sinh tồn “Squid Game” đạt được mức độ phổ biến lớn hơn mong đợi trên toàn thế giới trên Netflix, các nhà khai thác nền tảng tên tuổi trên thế giới như Disney+ và Apple TV+ đã cạnh tranh để chi số tiền khổng lồ để bảo mật nội dung do Hàn Quốc sản xuất.
Nhưng các nhà phê bình đã đặt ra câu hỏi liệu các sản phẩm địa phương có phù hợp để cho phép các nhà khai thác nền tảng như vậy độc quyền nội dung các chương trình của họ hay không vào thời điểm thị trường giải trí Hàn Quốc nổi lên như một trung tâm nội dung cho các nội dung văn hóa phổ biến toàn cầu như K-pop, phim truyền hình dài tập và phim. Họ nói rằng các nhà sản xuất địa phương nên tìm cách giảm sự phụ thuộc tài chính của họ vào các ông lớn nội dung toàn cầu.
Netflix có 8 triệu người dùng hoạt động hàng tháng, dẫn đầu trong ngành. Tính đến tháng 6, Netflix đã chi khoảng 700 triệu đô la cho các dự án của Hàn Quốc kể từ khi ra mắt thị trường vào năm 2015 và tăng đầu tư lên 500 triệu đô la chỉ riêng cho năm 2021.
Disney+, một dịch vụ phát trực tuyến nội dung của Walt Disney Co., cho biết họ sẽ đầu tư mạnh trong những năm tới để tạo ra 7 tác phẩm bằng tiếng Hàn, bao gồm Outrun by Running Man – một phần phụ của chương trình truyền hình đình đám Hàn Quốc Running Man. Loạt sản phẩm Hàn Quốc do Disney+ đầu tư chính thức ra mắt vào ngày 12/11. Kế hoạch này được theo sát bởi Apple TV+, dịch vụ phát trực tuyến dựa trên đăng ký của tập đoàn công nghệ Apple Inc.
Hoạt động kinh doanh tại Hàn Quốc của Apple TV+ đã được nhiều người mong đợi vì hãng đặt hàng nhiều dự án bằng tiếng Hàn, bao gồm bộ phim kinh dị khoa học viễn tưởng Dr. Brain, với sự tham gia của ngôi sao Parasite Lee Sun Kyun và phim truyền hình chuyển thể từ tiểu thuyết Pachinko có sự góp mặt của diễn viên Youn Yuh Jung từng đoạt giải Oscar.
Một số ý kiến cho rằng sự đổ xô gần đây của các công ty nội dung và nền tảng phát trực tuyến toàn cầu sẽ mang đến cơ hội rộng lớn hơn cho những người sáng tạo Hàn Quốc. Trước đó, họ phải vật lộn để có được ngân sách sản xuất phim và thực hiện ý tưởng của họ. Hwang Dong-hyuk, đạo diễn và viết kịch bản “Squid Game”, cho biết trong một cuộc phỏng vấn trước đó rằng dự án đã bị các nhà đầu tư và đài truyền hình địa phương từ chối trong khoảng một thập kỷ trước khi Netflix chấp thuận nó vài năm trước.
Ngoài Squid Game, nhiều phim Hàn Quốc do Netflix đầu tư được đánh giá cao về mặt thương mại và nội dung như Phim kinh dị Kingdom (2019), phim tội phạm tuổi teen Extracurricular (2020) hay phim quân sự D.P (2021) là một số ví dụ.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia chỉ ra khoản đầu tư lớn từ các nền tảng phát trực tuyến cũng mang lại rủi ro. Đó là việc các công ty yêu cầu thâu tóm toàn bộ IP (PV: Tài sản trí tuệ) của các chương trình, dự án phim mà họ đầu tư. Điều đó dẫn đến, các nhà sáng tạo Hàn Quốc có thể bị hạn chế quyền sở hữu trí tuệ.
Thành công toàn cầu của ‘Squid Game’ làm dấy lên tranh cãi về quyền SHTT
Theo tin nội bộ, Netflix gánh toàn bộ trách nhiệm tài chính cho một dự án và cho phép các nhà sản xuất địa phương nhận tỷ suất lợi nhuận 10-30%. Đổi lại, Netflix có quyền phân phối toàn cầu các chương trình và tác phẩm.
Một hãng tin Mỹ đưa tin Netflix đã chi 21 triệu USD cho “Squid Game” nhưng hưởng lợi nhuận ước tính 900 triệu USD từ việc tăng lượng người đăng ký và giá cổ phiếu tăng. Đáng nói, đạo diễn Hwang và đội ngũ sản xuất không có thu nhập, ưu đãi bổ sung nào tương xứng với thành công toàn cầu của Squid Game.
Giới chuyên môn khuyên các nhà sản xuất Hàn Quốc nên tìm cách giảm sự phụ thuộc tài chính vào công ty nội dung toàn cầu và thu lợi nhuận bằng cách chia sẻ rủi ro với những người khác trong ngành.
AStory – công ty sản xuất phim truyền hình Kingdom – đã ký hợp đồng ba bên cho bom tấn rất được mong đợi Jirisan. Jirisan là bộ phim kinh dị bí ẩn do Lee Eung Bok làm đạo diễn và Kim Eun Hee viết kịch bản. Phim có sự tham gia của Jun Ji Hyun. Kênh truyền hình cáp địa phương tvN phát sóng bộ phim tại Hàn Quốc, trong khi các dịch vụ phát trực tuyến như Tencent, iQIYI chia sẻ quyền phân phối tại Trung Quốc và các khu vực quốc tế khác.
Nhà phê bình văn hóa Gong Hee Jeong nói với Yonhap News rằng: “Đúng là các nhà sản xuất Hàn Quốc đang cần Netflix. Tuy nhiên, nhà sản xuất Hàn Quốc phải nỗ lực hơn nữa để yêu cầu quyền lợi cho các tác phẩm sáng tạo của họ. Sự nổi tiếng ngày càng tăng của các xưởng sản xuất và diễn viên Hàn Quốc sẽ giúp ích”.
(Theo The Korea Times)
