Nhà đấu giá Sotheby’s Hongkong bị tố bán tranh giả

Nhà đấu giá Sotheby’s Hongkong đang rao bán bức sơn mài “Nhà tranh gốc mít” trên gỗ gồm 3 tấm của họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ để chuẩn bị cho phiên đấu giá Ngày giảm giá nghệ thuật hiện đại. Tuy nhiên tác phẩm này bị tố là tác phẩm sao chép.

Ngày 10/10/2021, phiên đấu giá “Modern art day sale” của Sotheby’s Hong Kong sẽ diễn ra và đưa lên sàn nhiều tác phẩm hội họa Đông Dương của Mai Trung Thứ, Lê Phổ, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Văn Tỵ…

Tấm bình phong “Nhà tranh gốc mít” (1957) được cho của Nguyễn Văn Tỵ, có kích thước là 90×118.5cm và giá dự toán là 90,000-130,000 USD. Tuy nhiên, với những người am hiểu về mỹ thuật Việt Nam đều nhận ra bức bình phong 3 tấm này là giả.

Bà Nguyễn Bình Minh , con gái họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ, nguyên Phó Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam xác nhận chắc chắn tấm bình phong “Nhà tranh gốc mít” là bức tranh giả . Bà cho rằng: “Bố tôi không làm bức bình phong tranh gốc mít nào như vậy cả. Họ chép lại rồi lấy tên ông gắn vào là không được phép”. Bà cho biết thêm rằng sáng tác “Nhà tranh gốc mít” của họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ có kích thước 67×105 cm, hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và mong muốn nhà đấu giá gỡ tác phẩm hoặc không đề tên họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ.

Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – Ông Nguyễn Anh Minh cho biết bảo tàng mua tác phẩm năm 1960, sau khi bức sơn mài đoạt giải A tại Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc và đang được lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Theo nhận xét của nhà nghiên cứu Ngô Kim Khôi thì bức tranh của hoạ sĩ Nguyễn Văn Tỵ mang vẻ đẹp đằm thắm, sâu sắc và có đường nét sắc sảo. Trong khi tác phẩm do Sotheby’s rao bán khá mới, màu sắc rực rỡ, cách làm sơn mài vụng về.

Tổng biên tập tạp chí Mỹ Thuật, bà Hoàng Anh lại cho rằng Sotheby’s danh tiếng sao lại để bức tranh như thế này lọt vào trong phiên đấu giá. Đây là sự coi thường với mỹ thuật Việt Nam, với người yêu nghệ thuật và với những nhà sưu tập đến từ Việt Nam. Vì bức tranh này có liên quan đến những tác phẩm chân bản, hiện thuộc sưu tập của Chính phủ Việt Nam, nên cần phải lên án mạnh mẽ để họ gỡ tranh xuống như trường hợp 2 bức tranh “Lá thư” của Tô Ngọc Vân và “Hai cô gái trước bình phong” của Trần Văn Cẩn cũng đấu giá tại chính Sotheby’s tháng 9/2019.

Thực trạng “tranh giả” không phải xa lạ

Tương tự như sự việc lần này, hồi tháng 9/2019, Sotheby’s Hong Kong cũng rút hai bức ‘Lá thư’ – Tô Ngọc Vân và ‘Hai cô gái’ – Trần Văn Cẩn khỏi phiên đấu giá vì bị cho là tranh giả. Bức ‘Family Life’ (Đời sống gia đình) của Lê Phổ cũng bị giới chuyên môn nghi là tranh giả dù bán với giá 1,1 triệu USD.

Năm 2016, Christie’s bán bức “Thuyền trên sông Hương” của Tô Ngọc Vân với giá 57.000 USD và “Lady of Hue” của Lê Văn Đệ với giá 89.000 USD. Tuy nhiên, Bảo tàng Mỹ thuật Hà Nội cũng treo hai bức tranh giống hệt. Phía bảo tàng nói họ mua bức của Tô Ngọc Vân năm 1965 và bức của Lê Văn Đệ năm 1976. Ông Tô Ngọc Thành – con trai danh họa Tô Ngọc Vân – cho biết hai bức tranh trên được sao chép nhiều lần, rất khó để có thể xác định bức nào là nguyên mẫu.